Das Experiment

Танил маань 3 сарын курст сууж цагдаа болчихоод догширсныг яана! Юм л бол барьна, хорьно, торгоно, эрүүлжүүлнэ, бороохойдно хэмээн агсарч гарна даа. "Би дүрэмт хувцастай цагдаа хүн" гэж архирна. Гуравхан сарын дотор "Хуучин малгайгаа сольсноос, Хуучин муу толгойгоо солиогүй л байлтай". Яагаад номхон төлөг шиг байсан хүн, догшин бар шиг болж орхидог билээ?

Энэ үзэгдлийг сэтгэл зүйн үүднээс тайлах чухал туршилт 1970-аад оны эхээр Dr.Zimbardo-ийн удирдлага доор хийгдсэн аж.
Шоронгын "хуяг", "хоригдол" гэсэн дүрүүдэд institutional norm хэрхэн илрэхийг үзүүлэхийг зорилгоор, Stanford Uni-ийн хонгилд бяцхан шорон байгуулж, туршилтад оролцогчдыг цуглуулах зар түгээжээ. Ингээд "насанд хүрсэн, сэтгэл зүйн хувьд тогтвортой, элдэв хэвийн бус зуршилгүй, цагаан арьст" 24 оюутныг шалгаруулан авч туршилтаа эхэлж гэнэ.
Гэтэл анхлан 2 долоо хоног үргэлжлүүлэхээр төлөвлөсөн туршилтаа зургаа дахь өдөр зогсоохоос өөр аргагүйд хүрчээ.
Энэ тухай Dr. Zimbardo...

In less than a week the experience of imprisonment undid(temporarily) a lifetime of learning; human values were suspended,and the ugliest, most base, pathological side of human nature surfaced.
We were horrified because we saw boys(guards) treat others as if they were despicable animals, taking pleasure in cruelty, while other boys(prisoners) became servile dehumanized robots who thought only of escape, of their own individual survival, and of their mounting hatred for the guards

гэж бичиж үлдээсэн байдаг. Энэхүү Стэнфордын шоронгын туршилтыг яагаад товлосон хугацаанаас эрт дуусгасан, туршилтад оролцогчид хэрхэн хүнлэг чанараа гээж, адгуус мэт авирлах болсон, мөн institutional norm гэгч нь хүний авирт хичнээн нөлөөлдөг болохыг social psychology-ийн дурын сурах шүүрэн авбал дүүрэн бичээстэй бий.
Гэхдээ заавал сурах бичиг шүүрч авалгүйгээр Das Experiment-г үзээд төсөөлөл авч болох юм. Кино прокатны хажуугаар гэнэгүй явж байтал Der Untergang-с танил болсон царайнууд шинэ кинонд тоглосон байхаар нь сонирхоод авч үзсэндээ огт харамсаагүй шүү. Сургамжтай кино гэдэг нь илт хэрэг ч, кино урлагын талаас хир бүтээл болохыг таны aesthetic мэдрэмжинд даатгая.

Babel

Эртээ урьдын цагт хүмүүс нэг хэлээр ярьж ойлголцдог байжээ. Тэр үед хүмүүст хийхгүй, чадахгүй юм үгүй байжээ. Бүгд л бие биеээ сайн ойлгох тул аливааг эв нэгдэлтэй, энх тайванчаар хийж бүтээж байв. Тэд амьдрах газар хайж явсаар Шиннар гэдэг нэлийсэн сайхан тал нутагт ирж гэнэ. Тэд тэнд байшин барилга барьж эхэлтэл Ертөнцийн эзэн "Хүмүүс нэг хэлээр ярьж байгаа нь бүхнийг хийх чадлыг олгож байна" гэж үзээд хүмүүсийг өөр өөр хэлээр ярьдаг болгожээ. Хүмүүс ч бие биеээ ойлгохоо байж, хөл толгой, учир зүй нь олдохоо болиод, тэрхүү барьж байсан хотоо Babel гэж нэрлэсэн түүхтэй аж. Ертөнцийн эзэн зөвхөн бидний хоорондоо ярих ярианы хэлийг бус бас сэтгэлийн "хэлийг" ойлголцохгүй болгосон бололтой.
Хэрэв хүмүүс бүгд нэг хэлээр ярьдаг байсан бол нээрээ хэчнээн амар байхсан. Гэвч бүгд л өөр өөрийн хэлтэй. Тэр ч байтугай нэг гэрт байгаа хүмүүсийн зүрх сэтгэлийн хэл нь ондоо. Бие биеийнхээ зүрх сэтгэлийн хэлийг суралцана гэдэг ч туйлын хэцүү. Найруулагч Алехандро Гонзалез Инарриту Babel гэдэг киногоороо бидний амьдралын эрээвэр хураавар, зовлон гуниг, алдаа дутагдлыг дөрвөн гэр бүлийн амьдралаар харуулахыг оролджээ. Америк, Мексик, Морокко, Япон гэсэн дөрвөн гэр бүлийн амьдралд юу юу тохиолдохыг мөн тэд бүгд өөр хоорондоо нэгэн учгаар холбогдохыг та энэ киноноос үзнэ. Тухайлбал тэднийг холбож буй зүйл нь буу. Бие биенийхээ хэлийг олохоо больсон бидний ертөнцөд буу гээч халуун зэвсэг гарч ирснээр үл ойлголцлыг "амархан шийдэх" нэг төрлийн арга болж эхэлсэн. Дээр нь учир мэдэхгүй хүнд уршигтай зэвсэг бариулвал юу болох билээ? Мөн энэ кинонд гарах түгээмэл нэг дүр нь хүүхэд. Дөрвөн өөр нийгэм, соёлд хүүхэд хэрхэн өсөж торниж байгаа, эцэг эх гэр бүлийн харилцаа ямаршуу байгааг олж харна. Бас эрчүүд. Хаа байсан Морокко, хөгжингүй Япон, хүний эрх болсон Америк, хөгжилдөж наргисан Мексикт гээд эрчүүдийг маань юу тэгтлээ ууртай догшин, хүйтэн хөндий бас хайхрамжгүй болгоо вэ? Их л олон юм бодогдуулах байх. Гэхдээ энэ киноны гайхамшиг нь бидний амьдралын олон талыг нэг дор багтааж үзүүлэх гэсэн тул үзсэн хүн бүрийн анзаарах зүйл, ойлголт ондоо байх болвуу.

Анх үзэхэд өнгөрсөн жил Оскар авсан Крашийн нэг хувилбар ч юм шиг санагдсан. Гэхдээ хэлбэрийн хувьд төстэй мэт боловч өгүүлэх санаа нь үнэхээр хавьгүй дээр. Гол дүрд олон алдартай жүжигчид тоглосноос миний хувьд Брад Питт Оскарт нэр дэвшихэ эр дүрийг бүтээсэн гэж бодлоо. Магадгүй энэ кино өөрөө Оскар авах байх шүү.

Pay it forward

Тэнхлүүн явахад тэмээгээр тусалснаар тэвдэж явахад тэвнээр туслаа гэдэг үг байдаг даа. Би дотроо бол энэ зарчмыг баримтладаг юм. Учиргүй сайн явах цагт тойрч давхиад л яах уу, яаж туслах уу гээд л долгиноод ч байгаа юм уу яагаад байгаа мэдэгдэхгүй хүмсүүд байдаг. Бас бусдыг “зовох” цагийг отож хүлээж байгаад сайн хүн болж туслах гэдэг ч санаа муутууд бий. Тэглээ ч тэр нь мэдэгдэнэ нэгэн цагт. Харин хүнд өр зүрх, үнэн сэтгэлээсээ тус хүргэнэ гэдэг үнэхээр сайхан. Энэ тус нь мөнгө төгрөгөөс авахуулаад сэтгэлээр дэмжих, урмаар тэтгэх, уучлах гээд өргөн утгыг агуулна. Харин ингэж тусалж байгаа хүнд талархаж дотроо Thanks, dude, I will pay it back буюу Баярлалаа, ачийг чинь мартахгүй ээ эргэж хариулнаа гэж боддог. Ер нь би чамд туслалаа гэхэд чи надад баярлаж надад эргүүлж тус болохыг хичээнэ. Энэ бол зөвхөн чи бид хоёрын дунд л болж байгаа харилцаа. Харин энэ харилцаанд хөндлөнгийн хүмүүсийг яаж оролцуулах вэ? Үгүй ээ мөн сайн хүн гэж бусдад магтаж явах уу? Энэ тийм ч явуургүй арга. Тэгвэл нэгэн хүү ачийг эргэж хариулах бус харин “ургаш нь хариулах буюу төлөх” санаа гаргаж ингэснээр атгаг муугаар дүүрсэн хорвоог бага ч гэсэн өөрчлөхийг хичээхээр чармайна. Энэ бол Pay it forward гэдэг хино.
Жаал хүү Хэлэй Жоул Осмент нийгмийн хичээлийн даалгавараа хийх гэж яваад дэлхийг өөрчлөх гайхамшигт санаа олж, түүнийгээ хэрхэн гүйцэлдүүлж байгаа тухай юм.Хелен Хант, Кевин Спэсий, Анжий Дикинсон гээд үнэхээрийн чадварлаг гайхамшигтай тоглосон болохоор кино үзэж байгаа бус харин хэн нэгний амьдралд та орчихсон юм шиг сэтгэгдэл төрнө. Зарим хэсгийг нь лав би гурав дөрөв эргүүлж үзсэн. Нүүрний хувирал, үйлдэл хөдөлгөөн нь ямар мундаг юм бэ. Би анх Хэлэй Жоулын Хийсвэр оюун ухааныг үзээд хүүтэй бол ийм л хөөрхөн хүүтэй болох юмсан гэдэг бодож байж билээ. Энэ киног үзээд бас ингэж бодов. Архичин аав нь үе үе орхиод алга болчих болохоор ээжийгээ сэтгэл санаагаар дэмжих, хамгаалах чухал үүрэг хүлээсэн, бас сайхан сэтгэлтэй хөөрхөн хүүгийн дүрийг үнэхээр сайн гаргасан.
Амьдралынхаа цаг хагасыг энэ кино үзэж өнгөрүүлэхэд харамсахгүй байх аа.

Хон Гил Дон

Харанхуй гудамжаар хар нинжа нар пижигнэлдэн гvйлдэнэ. Гэнэт, хаа нэгтээгээс лимбэний аялгуу сонстох бєгєєд тэдний дундаас:

- Нинжа нарын нvдэнд харагддаггvй хэн байдаг билээ?

- Хэн л байв гэж, Алив гараад ир. Чи хэн бэ? гэсэн хахир, ширvvн дуу гарав.

Лимбэний аялгуу тасалдаж, дээвэр дээр нэгэн хvн гарч ирээд,

- Намайг Хон Гил Дон гэдэг, ард тvмэндээ лимбэчин залуу хэмээн хариулна.

____

Энэ бол Хойд Солонгосын алдарт экшин "Хон Гил Дон"-ы тухай домог, 80-аад оны дундуур Монголыг байлдан дагуулсан Хит кино.

Ингэхэд Хон Гил Дон гэгч хэн бэ?

Ким Ир Сений дуртай єнгє, чернилэн ягаан алчуур, бvс, гуталны хослол болсон ардын баатар. Ядуу ард иргэдийг ємгєєлєн ноёд тvшмэдийн эсрэг ганц дайчин ганцаардахгvй хэмээн улаан гар, алтан сэлмээр цэмцэгч залуу. Хон тvшмэл, ядуу шивэгчин 2-ын дундаас тєрсєн хэвлvvхэн хvv.

Амьдралын эрхээр гэрээсээ хєєгдєн, Тvгжээд дээрэлхvvлэн, єш санан євєєд шавьлана. Хичээл зvтгэл байвал хичнээн метр модон дээгvvр харайж болдгыг харуулна.

____

Киног дотооддоо биш гадаадад экспoртлoх зорилгоор хийсэн гэж байгаа. Коммунизмын vнэт зvйлс болох хєрєнгийн тэнцvv хувиарлалт, эрх тэгш байдлыг илтгэхийг зорих уг кино vзэл суртлын дэндvv том "сурталчилгаа". Єєрєєр хэлбэл "ягаан алчуурт" улсынхаа хєрєнгийг єєртєє тєвлєрvvлж, дахин хувиарлалтыг бие дааж хийх, ингэснээрээ ард тvмэн баян ядуугийн ялгаагvй эрх тэгш амьдрах юм байх.

Дээрээс нь эртнээс хонь чонодоо тулсан японыг "миaлсан" vзэгдлvvд бий. Нинжа нар хууль бусаар хил даван, Со нарыг vй олноор нь устгаад, хvvхнvvдийг нь РАЧИ хийнэ. Магадгvй энэ кино гарснаар хэзээ нэгэн цагт Японтой РАЧИ -гийн асуудал гарвал, ємнє нь иймэрхvv тvvх байсан гэх, эсвэл Бид биш тэд РАЧИ хийдэг гэж харуулахыг зорьсон болов уу.
___
Эцэст нь "Ягаан алчуурт" маань Хайрт ээж, янаг Юунаа, vнэнч Тvгжээгээ дагуулан Коммунизм гээч диваажинг хайн далайд хєвнє. Тэд баян ядуугийн ялгаагvй, єлсєж цангахыг vл мэдэх vvрдийн жаргалтай тэрхvv улсыг хайн явж байна.

.

.

.

<Уг киног vзье гэвэл дараaх хаягнаас татаж авна уу !>

1. http://www.filefactory.com/file/e5fc0e/

2. http://www.filefactory.com/file/e2bd97/

3. http://www.filefactory.com/file/fd4cd0/

4. http://www.filefactory.com/file/a377ff/

SMOKE

"Тэр сvvлийн хэсэг ёстой тансаг аа"
Smoke-ийн фенvvд уулга алдацгаана.


Тамхиний утааг хэрхэн жинлэж болох вэ? Тамхийг татаж дуусгаад акуркийг нь жигнээд, тамхиний жингээс хасвал утааны жин гарна. Иймэрхvv энгийн боловч хєгжилтэй яриагаар энэ кино дvvрэн.
14 жилийн турш єглєє болгон Брvvклины нэгэн гудамны єнцєгт зураг дарах Оогий(auggie-Harvey Keitel), эхнэрээ vхvvлсэнээс хойш vзэг барихаа больсон зохиолч эр, зохиолчийг ослоос аварсан хар жаал...Кинонд гол дvр онооё гэвэл энэ. Гэхдээ гол дvр биш.
Оогий нэг жижигхээн тамхиний дэлгvvртэй. Тvvний тамхины мухлагт цуглах хvмvvсийн єдєр тутмын vйл, эгэл хvмvvсийн эгэл амьдрал, харилцан яриа, vнэн худал. Энэ бол киноны гол дvр юм. Яагаад ч юм сэтгэл тайвширна, уужирна. Ийм л шидтэй кино доо. Эгэл жирийн юм сэтгэлд дулаан байдаг ч байж болох юм…

Киноны сvvлийн хэсэг. Оогий хэрхэн зураг авдаг болсон тухайгаа ярина. Конец.

Хар цагаан кино эхэлнэ - “Крисмасаар Оогийд тохиолдсон явдал”. Сохор эмгэн, Оогий 2-ын бяцхан уулзалтыг vзэхэд ууж байсан угаадас шиг вино маань шууд bordeaux болж хувирсан. Нээрэн гэм. Tom Waits-ийн Innocent When You Dream зvрх маажих шиг эгшиглэнэ. Тохирсон гэж янз. Согтуурахын жаргалаа гэж.

Гэснээс тамхиний мухлагт Жим Жармуш орж ирээд сvvлийнхээ тамхийг амттай нь аргагvй татахад би єєрийн мэдэлгvй тамхинд буцаад орж билээ :P
Хэрвээ энэ киног vзээд таалагдсан бол дараагийн vзэх кино-"Blue in the Face"

Уриалга

Юуны ємнє хамтран блог бичиж байгаа нєхєддєє талархаж явдагаа илэрхийлэх нь зvйтэй болов уу.

Энд би зарчмын талаас хэдэн vг хэлхээр зорив. Бvгдээрээ хэлэлцвэл буруугvй гэдэг байх аа, энд хэлэлцэх хэрэгтэй хэдэн асуудал байна.

1. Энэ блог нь таны бас миний, бид бvгдийн ємч . Тийм ч учраас та идэвхтэй (идэвхтэй гэхээр шахаад байна аа гэж ойлгож болохгvй) бас соёлтой, нэг БАГ (One Team) болж ажиллах хэрэгтэй болов уу. Message vлдээх самбар дээр элдэв зvй бус vг хэллэг хэрэглэх, хэрвээ ийм асуудал гарсан тохиолдолд бид бvхэн бичээгvй, бид бvхний хийсэн vйлдэл биш ээ хэмээн бусдад ойлгуулах, тэр хvртэл итгэл найдварыг бусдаас олох хэрэгтэй болов уу.

2. Уг блог нь харилцан бие биедээ кино урлагийн гоо сайхныг танилцуулах, рекламдах, тvvнчлэн блог руу маань орж ирсэн тэр "азтай уншигч"-д киноны талаар ойлгоогvйг нь ойлгуулах, vзээгvйг нь "vнэртvvлэх"-д оршиж байгаа. Тийм учраас киноны vйл явдлыг тоочихдоо бус, бие биедээ киногоор дамжуулан шинэ мэдээллийг хvргэх хэрэгтэй болов уу. Энэ талаар Тvвшингийн бичилтууд нэлээд таалагддаг. Киноны дэлгэц дээрхийг биш, найруулагчийн толгойг нь ухаж гаргах нь бидний зорилго, зорилт.

3. Ач холбогдол єгєхгvй байж болохгvй. Хvн бvр єєрсдийн чадах хэмжээгээр энэ блогдоо хандаад vзэх хэрэгтэй. Энэ бидний багаар ажиллаж байгаа анхны тохиолдол. Тийм ч учраас би номдоо хайртай гэдэг шиг (хадуурахнээ) , сэтгэл зvрхнээсээ ханд !!!, Ялангуяa Хашаа... Фэнvvд чинь хvлээж байна. :P

4. Бичилт хийхдээ аль болох vг єгvvлбэрийн алдаагvй, мєрийг тэгшлээд гоё замбараатай , єєрєєр хэлбэл тогтсон нэг стандарттай бичих хэрэгтэй болов уу. Энд нэмж дурдахад энэ блог дээр бичсэн бичилтээ, єєрєєр хэлбэл киноны тухай бичилтээ хувийн блог дээрээ аль болох тавихаас зайлcxийх нь зvйтэй болов уу. Ажил дээрээ суудаг миний сандал гээд гэртээ авчрах нь утгагvй биз дээ.. зvйрлvvлcэн болоод єнгєрье.

5. Гишvvд нэмж хасах тал дээр Хєлгєн би єдийг хvртэл дураараа их дургисан нь vнэн болно. Гишvvд нэмэгдэх тусам зохион байгуулалт маань алдагдах болов уу гэж айна. Гэтэл нєгєє талаас блог маань єргєжєєд орж гарах хvмvvс нь ихсээд ашигтай тал байдаг. Энэ удаад тогоруу, Хишгээ 2-ыг гишvvнээр нэмсэн боловч, Бета-гаас Блоггер рvv орж ирэх нь асуудалтай байгаа бололтой.Ер нь гишvvдийг нэмэж хасах талаар надад хандаж болно. Хувийн нууцыг хуулиар хамгаална ...

6. Энэ блогны гадаад vзэмж байдлыг Эрхэмээд даатгая уу хэмээн бодож байгаа. Компьютертэй холбоотой мэргэжилтэйх боломжтой биз ээ... Ёрошикv !!!

За ингээд дуусгая. Анхаарал тавьж уншсанд баярлалаа. Санал сэтгэгдэлээ vлдээнэ биз ээ...

Санасан хэрэг Сэтгэчлэн бvтэx болтугай !!!

Green Mile

- "Амийг амиар" гэдэг vзэлтэй та санал нийлдэг vv?

- Цаазлуулж буй алуурчинг хараад, та тvvнийг єрєвдєж байв уу?

_____

Энэ олон асуултад хууль янз янзаар хариулна. Орчин vеийн энэрэнгvй нийгэмд "Цааз"-ыг зvй бус хэрэг хэмээн vзэх улс орон байхад, нийгмийг эрvvлжvvлэх арга хэлбэр талаас "хардаг" улсууд ч байна. Европын холбоо Цаазыг 100% эсэргvvцдэг, тиймээс ч тэнд хvн алсан ялтанууд шоронгоос єєр гэргvй .

Улс улсаас хамаараад цааз ноогдуулах тухай заалтууд єєр єєр байх, єєрєєр хэлбэл хvнд эсвэл хєнгєн гэж ялгагдана. Жишээ нь японд хvн амины хvнд гэмт хэрэгтнvvдийн (сvрэглэн хороосон) 10 хvн тутмын 1 нь, хєнгєн гэмт хэрэгтнvvдийн (1 хvн алсан) 500 хvний 1 нь цаазын ял сонсдог байна. Харин энэ тоо Америкт 2-3 дахин бага.

Цаазаар авах арга хэлбэрийн талаас авч vзвэл их сонин мэдээлэл бий. Мєн л улс орноос хамааран єєр єєр байна.

Цахилгаан сандал - Америк

Тариа тарих - Америк, Хятад, Тайланд, Филлипин, Гватемаль

Буугаар буудах - Беларvсь, Хятад, Сомали, Тайвань , Yзбекистан, Вьетнам

Толгєй таслах - Саудын Араб, Ирак,

Хоолой боох - Эгипт, Иран, Япон, Жордан, Пакистан, Сингапур

Чулуугаар шидэх - Афканистан, Иран

_____

Yхэл рvvгээ алхам алхмаар ойртох тэр мєч , тэр мэдрэмж. Нvдэнд нь бvрэлзэх нулимсан дунд ногоон будагтай хана л харагдана. Энэ бол ногоон коридор, амийг амиараа тєлєх ялтангуудын vхэл рvv гээ хvрэх коридор ...

Энэ коридороор Жон Коффи алхаж байна. Пол тvvнйиг 2 ихэр охин алсан гэдэгт хэзээ ч итгэдэггvй. Учир нь тэр гаднаас харaхад асар том аварга биетэн хэдий ч, дотроо 5 настай "хvvхэд". Пол тvvнд итгэдэг, энэрэнгvй шvvх ирэх тэр цаг хугацааг хvлээдэг. Пол ємнє нь "ногоон коридор"-оор алхаж байхдаа хэзээ ч ингэж бодож байгаагvй. Гэвч тэр шоронгийн цагдаа, тvvний ажил тамын vvдийг ялтанд онгойлгож єгєх.

... Учир нь тэр Коффид итгэж байсан. Тийм болоод л Пол энэрэнгvй шvvхийг хvсэх болно.

Брусь Вилс, чи шүү!

АРВАН ХОЁР САРМАГЧИН
Аюулт вирүс газар авч ирээдүйд хүн төрөлхтөн "Улаан ном"-д бичигдэн, газар дор амьд үлдсэн хэсэг нь амьдарч эхлэх болно. Энэ үед хэрэгтэн Кол-г сонгон өнгөрсөн рүү юуны учир энэ тахалт вирус тарсныг шинжлүүлэхээр явуулна. Гол дүрийг "Хатуу Самар"-н гол баатар Брусь Вилс, туслах дүрүүдийг "Батьралцах Дугуйлан"-н Брат Питт болон "Муу охид" кинонд тоглосон үзэсгэлэнт бүсгүй нар бүтээжээ.

Та энэ киног үзээд амьдарлын утга учир гэж юу вэ гэдгийг эргэж нэг харж ч болох юм. Аль эсвэл бүр хадуураад цаг хугацааны машин байдаг болов уу гэж бодон Стевен Кинг-н номыг эрж хайж ч болзошгүй. Ер нь тэгээд ирээдүйд тахал дэгдвэл галзуугийн эмнэлэгт хэвтэж байсан нөхрөөр удирдуулсан "12 Сармагчин" бүлэглэл биш харин "гэмгүй" ковбой нөхөр дэгдээсэн гэдэгт итгэж болно. Учир нь өндөр зэрэглэлийн халдамтгай вирус зохиоход "12 Сармагчин" бүлэглэлийн ямар ч гишүүний "толгой" хүрэхгүй.
9/11-н дараагаар smallpox-н хэд хэдэн тохиодол гарч, үүнийг санаатайгаар зохион байгуулсан нь илэрхий болсон билээ. Үүн шиг гэхдээ бүр аюултай вирусыг дэлхийн хамгийн том 6 хотод тараахад долоо хоногийн дотор бүх дэлхийгээр тарж чи би, бид бүгдээрээ нөгөө ертөнцийн үүдэнд очёрлон ёстой алаан болно доо. Ингээд бодохоор зориг мохож, зүрх үхээд байх юм. Ум маани бадми хум. Гурван удаа мод тогшив!

НҮГЭЛТ ХОТ буюу SIN CITY
Би баргын юманд үнэмшдэггүй нэгэн. Гэтэл энэ бол үнэмшсэн ч харамсахааргүй кино байв. Энэ кино нь хоёр параллел үйл явдалуудыг гаргах бөгөөд нэг зохиолынх нь баатраар Майкл Рорке (Марв) харин нөгөө зохиолын гол баатарыг "Хатуу Самарын"-н Брусь Вилс (цагдаа) бүтээж. Гол дүрүүдийг бүтээхтээ хоншоортой ч бүтээж, энэ хоёр нөхөр намайг үнэмштэл жүжиглэж.
Дээр өлгөөстэй зурганы зүүн гар талд буй залууг Марв гэнэ. "Марв бол галзуу солиотой нэгэн биш. Харин чиг ухаан нь хэтэрхий эрүүл. Гэвч төрөхдөө л цаг хугацаагаа олж төрөөгүй юм. Тэрээр тулааны талбарт сүх эргүүлж, хэн нэгний тархин дундуур татан яваж байх эрин зуунд л төрөх байсан юм. Одоо яая гэхэв энд нэгэнт хүн болж ирж. Одоо түүний зүүдэн дахь бүсгүйг хороосон хүн цусаараа үүнийгээ төлөхөөс өөр гарцаагүй. Марв ч муу алуурчин нохойн гөлөгийг болгож тавьснаараа таашаал авах биз."
Марвын хайрт бүсгүйг алсан өдөр Марв дахин төрсөн мэт болж өөрийн гэсэн амьдарлын зорилгыг тодорхойлдог. Уул нь нэг алуурчны л эсрэг тэмцлээ гэтэл тэр нь бүхэл бүтэн дээдсийн ноёрхолын эсрэг болж төгсдөг. Гэвч зорилгодоо хүрэх нь амьд сажилснаас ч чухал билээ...
Алуурчинг өөртөйгөө гавлаж орхисны дараагаар "I got you little bastard, now try to hop around" гэж хэлнэ. Сүүлд түүнийг цахилгаан сандал дээр суулган "тачигнуулах" гэж байхад лам багш ирэн хойдохыг нь унших гэтэл тэрээр "If you move now, cos I have not got all night."

Брусь Вилс энэ кинонд нас ахиж яваа цагдаагийн дүр бүтээсэн. Энэ цагдаа бол нүгэлд живсэн хар нийгэмийн (Нүгэлт Хот) үдэж хоцорсон цөөхөн "цагаан" эсүүдийн нэгхэн ширхэг нь. Гэвч энэ ганц ширхэг эс эрүүл бол бусдад сайн сайхныг бэлэглэж болдог юм шүү хүү минь гэсэн "мэссеж"-г далд агуулсан байлаа. Би гар утасгүй болохоор кинонаас л мэссеж авах юмдаа. Чухам яав гэхээр ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших бараг л улсдаа нэг номерын улс төрчийн хүү нь удаа дараалан гарсан аллаганы эзэн гэдгийг хүн бүр мэдсэн ч мэдээгүй юм шиг өнгөрч байлаа. Нэг ч цагдаа түүнийг баривчилж өөртөө эрсдэл хүлээхийг хүсэхгүй байв. Гэтэл алуурчин бяцхан охидыг хүчиндэж, тэднийг хөнөөсөөр. Брус Вилс азаар үйлдэл дээр нь иртэл хамтрагч нь хүртэл түүнийг алуурчинг баривлахгүй өнгөрөөхийг ятгаж дургуйг нь хүргэв. Гэвч нэг ч гэсэн охины амийг аврахын тулд үүрсэн үүргээ биелүүлж алуурчинг зогсоож чаддаг. Энэ хэсэг нь хатаж чулуужсан миний зүрхийг бага ч гэсэн норгож зөөлрүүлэв.

"Зохиолыг бичсэн нөхөр ингэж бичиж, кино найруулагч нь киног ингэж зураг авч, үзэгч нь над шиг үзвэл ёстой тасархай эд болно" гэж өчигдөрийн ярилцлагандаа Noam Chomsky хэлж байна лээ. Худлаа, худлаа энэ молиго байлаа. Chomsky тийм юм яриагүй. Би л өөрийн сэтгэн бодох чадвараа ашиглан худлаа хийрхэж байна. Гэхдээ Chomsky л тийм юм яриагүй болохоос биш кино нь бол дашсан чөмөгний тос л гэсэн үг. Их идвэл пологдож ч болохоор эд. Өчүүхэн миний бодлоор энэ кино бол Оскар-с 10 шагнал авахаар кино. Гэхдээ яахав 9-н Оскар өгвөл би гомдохгүй. (Нээх миний дураар болчих юм шиг ярьсан намайг уучил!) Зураглал, үйл хөдлөл, найруулга тэгээд л цааш жагсаавал жагсаахаар. Би өөрөө Мax Payne тоглож комьпютер график-г нэгэнтээ биширсэн тул миний хувьд энэ кино нь тоглоомын эзэнт гүрнээс киноны эзэнт гүрэн рүү хийсэн алхам байлаа. Бурхан багш нэгэнтээ "мэдэрсүгэй биширсүгэй" гэж хэлсэн билээ. За за энэ бас молиго байлаа. Бурхан багш тэгж хэлээгүй шүү. "Ламжав" энэ блогыг уншаад дараа нь лам багшдаа тэгж айлдаад банздуулвал миний буруу биш шүү.

P.S: Хэрэв эмэгтэй та энэ киног үзэхээр бол хоёр гараа хоосон байлгаарай. Учир нь үе үе нүдээ дарах хэрэг гарна. Барьсан ч алзахгүй!

An Inconvenient Truth

Бага байхад зун зусланд гарна гэдэг ёстой жаргалын далай байж. Єглєє нь нар мандахтай зэрэгцээд л євєє эмээгийнхээ цайны сvvг нь авах гэж ойр хавийн vнээ малтай айлуудаар жирийлгэнэ. Єдєр нь нар дээр гарах цагт сэрvvцэх гэж голын усанд шумбана. Нар хэвийх vед ой мод руу орж жимс, жимсгэнэ тvvж иднэ. Зун цаг ч гэж зун цаг шиг байж, зуслан ч гэж зуслан шиг байдаг байв.

Гэтэл сvvлийн хэдхэн жилд байдал шал єєр болов. Єнєєх дотор нь живэхээ дєхдєг байсан гол чинь шагайгаар ч татахаа болив. Юун нов ногоон зvлэг ногоо, єдєржин хуурай халуун агаар шороо хийсгээд эгээ л хамелеон адил шар єнгєнд хувирчихсан. За тэр ой моддын талаар бол ярих юм биш, Сибирээс нvvдэллэж ирсэн гэх хvр хорхойнд шимэгдээд амьгvй, хvв хvрэн єнгєєр гангарна. Царцаа, шавж, хорхойн талаар бол дурьдаад яахав, зарим газар шєнє олигтой унтуулахаа больсон юм гэнэ лээ. Гэхдээ энэ бол ердєє л хотын гаднах ногоон бvсэд болж буй vйл явдал шvv дээ. Тэр алтны уурхайтай хэсгvvдэд бол мал адгуус оршин тогтнох нь битгий хэл хvний нvд агаарт дэгдсэн тоосноос нь болоод сохорч байгаа юм гэсэн. Нэг ёсондоо энэ бvхэн бидний нvдний ємнє байгал эх ямар хурдтайгаар єєрчлєгдєж буйг илтгээд буй мэт. Магад манай эмээ євєєгийн vед иймэрхvv хэмжээний єєрчлєлт гарахад дор хаяж хагас зуун жил шаардлагатай байсан биз. Гэтэл одоо бол ердєє л 18 настай миний хувьд харьцуулж харж болхоор хэмжээнд тулж иржээ.

“Космос” баримтат киногоороо бидэнд орчлон ертєнц гэж юу байдгийг яруу тодоор нь харуулж єгсєн алдарт астробиологич Карл Саганы Voyager 1 хєлгийн авсан “Цайвар Цэнхэр Цэг” хэмээх зурган дээр хийсэн нэгэн гайхалтай сэтгэгдэл байх. Тvvнийг нь энд сийрvvлбээс, “In our obscurity, in all this vastness, there is no hint that help will come from elsewhere to save us from ourselves. The Earth is the only world known so far to harbor life. There is nowhere else, at least in the near future, to which our species could migrate. Visit, yes. Settle, not yet. Like it or not, for the moment the Earth is where we make our stand.” Єєрєєр хэлбэл Саганы хэлж буйгаар бидэнд энэхvv “цэнхэр нvдэн гариг”-аас єєр амьдрах газар, хоргодох байр vгvй. Хэрвээ бид л vvнийг хайрлаж гамнахгvй юм бол бидний vр хvvхэд vйл лайг нь vvрэх нь гарцаагvй. Гэхдээ бидэнд энэ байдлаас гарах гарц байгаа аж. Бидэнд vр хvvхдийнхээ нvд рvv нь эгцэлж хараад, хуруугаараа тэртээх уулс толгод, ой мод, гол мєрнийг заагаад “Миний хvv энэ сайхан байгалийг хардаа” гэж хэлэх боломж байгаа аж.

Энэ удаад энэхvv тулгамдсан асуудлыг хєндсєн хийгээд тvvнийг шийдвэрлэх боломжийн талаар єгvvлсан “Дарамттай Vнэн” хэмээх баримтат киног танилцуулж байна. “Би АНУ-ын дараагийн [одоогийн] ерєнхийлєгч байлаа” хэмээн єєрийгєє танилцуулах АНУ-ын дэд ерєнхийлєгч асан Ал Гор энэхvv киноны туршид дэлхий ертєнцийн байгал, экологид ямар аюул учраад байгаа тvvнийг нь єєрсдийн явцуу эрх ашгийн тєлєє улс тєрчид хэрхэн хаацайлж буй тухай ярина.

Сvvлийн vед их яригдаад байгаа “тогтвортой хєгжил” хэмээх ухагдахууныг дэлхийн улс орнуудад єєрсдийн хэтийн бодлогын нэгэн хэсэг болгохыг Ал Гор уриалсаар ирсэн. Тэр ч утгаараа тэрээр 1992 оны Рио дэ Жанейро-гийн тvvхт Earth Summit-д АНУ-ын сенатын бvрэлдэхvvнийг толгойлж, дуулиант Киотогийн Протоколын mastermind-аар нь ажиллаж байв. Єєрєєр хэлбэл тэрбээр environmentalist-ынхаа хувьд дэлхийн дулааралтын асуудлыг арван хуруу шигээ мэднэ. Тvvнийгээ ч энэхvv кинонд маш цэгцтэй, энгийн хvн ойлгохоор, зураг диаграмаар тайлбарлажээ.

Vнэнийг хэлэхэд Ал Горын хэлж буй бvхэн vнэхээр “дарамттай”, болдогсон бол мэдэхгvй царайлаад нvдээ аниад єнгєрмєєр боловч яг л єнєє Марк Твэйны хэлдэг шиг "It ain't what you don't know that gets you into trouble. It's what you know for sure that just ain't so" (кинон дээрээс ишлэв) юм. Иймд бид зугтлаа гээд зугтах газаргvй тул энэхvv “vнэн”-тэй нvvр тулгарч, тvvнийг шийдвэрлэх л цорын ганц замтай бєлгєє.

Тэгээд эцэст нь Chicago Sun-Times сонины кино шvvмжлэгч Roger Ebert-ын “Та єєрєє єєрийнхєє тусын тулд энэхvv киног vзэх учиртай. Эс бєгєєс та ач гучтай болохын цагт тэрхvv шийдвэрээ тайлбарлах хэрэгтэй болно шvv” хэмээх анхааруулгаар тєгсгєе.

Vнэнийг уншихтун

Match Point (2005)

Холбох цэг (Match Point)

Match Point гэж теннисний эцэсийн хожилт авчирах оноог хэлэх бєгєєд хvний амьдралд ч vvний адил хожил, ялагдалын аль нэгийг шийдэх хамгийн эцсийн бємбєг байдгийг энэхvv кино сонирхолтойгоор харуулж чаджээ.

"Сайн хvн байснаас азтай байсан нь дээрээ гэж хэлсэн тэр хvн амьдралын хатуу хvтvvг амссан юм. Хvмvvс амьдралын нэг хэсэг азаас яаж хамаарахтай тулгарахаас айдаг. Юм хvний удирдлагаас гарна гэж бодохоор vнэхээр аймаар.

(Теннисний Match Point-д) Бємбєг торний дээд хэсгийг цохиход бємбєг зогсож урагшаа ч унаж болно, арагшаа ч унаж болно. Жоохон аз тохиовол энэ урагшаа унаж чи хожих болно. Vгvй бол энэ арагшаагаа унаж чи хожигдох болно." киноны эхлэлээс...

Гаргуун сайн теннисийн багш Крис (Jonathan Rhys Meyers) нь Лондонд саяхан ирсэн ядуу гаралтай залуу баячуудад теннис заах зууртаа томоохн бизнесийн залуу євлєгч Том (Matthew Goode) ба тvvний дvv охин Кло (Emily Mortimer) нартай танилцана.

Сайн хvмvvжилтэй, сайхан сэтгэлтэй Кло бvсгvй шинэ теннисний багшид татагдаж улмаар дурлах ба Крис ч энэхvv завшаантай явдалыг тааламжтайгаар хvлээн авна. Энэ нь тvvнд тохиосон аз завшаан гэмээр. Гэвч нэгэн удаа Томын гэрт нэгэн гайхалтай ялдам, дур булаам бvсгvйтэй таарсан нь Томын дурлалт амраг болох америк жvжигчин Нола (Scarlett Johansson) байх ба Крисийн мєрєєдєж явдаг бvсгvй яах аргагvй мєн байлаа. Нолад ч Крис тvvний мєрєєдлийн залуу байв. Гэвч Крис ядуу залуу ба Нола бvсгvйн гарал тийм ч таатай биш ба тvvнийг ээж дvvгийн нь хамт аав нь орхин явсан ба Нолагийн ээж нь архинд орсон нэгэн аж.

Элит гэр бvлд єссєн Томын эхнэр болоход амьдралд єєрийн гэсэн байр суурь, vнэлэмжээ олоогvй яваа Нолад Томын ээжийн зvгээс дарамж учирч, аз дутна. Сэтгэл санаагаар унасан Нолад Крис сэтгэл санааны туслалцаа vзvvлэх ба гэхдээ тэдний хоорондын харилцаа цааш хальтирч хэний ч хvсээгvй дотно харилцаанд єєрийн мэдэлгvй орж орхидог.

Крис єєрт таарсан Нола, Кло хоёр бvсгvйгээс Клог сонгож гэрлэх бєгєєд мэдээж элит хадамуудын зvгээс тодорхой халамжийг vзvvлж томоохон группын хэлтсийн захиралыг албыг авч єєрєє ч сайн ажиллана. Гэхдээ л нэгэн зvйл Крист дутуу санагдах боловч хангалуун элит, бизнесийн амьдрал нэг хэсэгтээ тvvнийг нєхнє.

Нэгэн єдєр тэр гологдсон Нолатай санааандгvй таарах бєгєєд урьдийн дотно харилцааг vргэлжлvvлэх болсноор Крисийн амьдралын тэнцвэр алдагдаж эхлэдэг. Єдєр бvрийн уйтгартай амьдралд, хичнээн хvсэвч хvvхэдтэй болдоггvй Клотэй єнгєрvvлж, далд нууцхан амьдралд халуун янаг Нолатай єнгєрєєх бєгєєд удалгvй Нола хvvхэдтэй болсон байдаг.

Match Point эндээс эхлэх бєгєєд

-ядуу тарчигхан ч, vр хvvхэдтэйгээр аз жаргалд умбаж амьдрах Нолатай юу?
-баян тансаг ч, vр хvvхэдгvйгээр уйтгартай амьдрах Клотой юу?

Клод бvхнийг хэлж бужигнаан тариад єєртэйгээ хамт амьдрахыг шаардах Нолагийн дарамтлал, гэнэт утас дуугарч ажил гарахыг гайхан хоцрох Клогын хардалт, томоохон ашиг олж болох бизнесийн шинэ тєсєл энэ бvхэн Крисыг ацан шалаанд оруулах бєгєєд уг хоёр амьдралын алиныг сонгохоо эргэлзэн тээнэгэлзэнэ.

-Єдєр шєнєгvй дарамтлах Нолаг, гэдсэн дэх хvvхэдтэй нь устгаад Клотой юу?
-Тансаг амьдралыг таягдаж хаяад томчуудын дарамтлал дор Нолатай юу?

Крис асуудлыг хэрхэн шийдсэнийг энэхvv сэтгэл хєдєлгєсєн сонирхолтой киноноос мэдэх завшааныг таньд vлдээе дээ!

(Хаяг: http://www.on-air.mn/cinema/)

Tmavomodrý svet (Dark Blue World)

Гvн хєх тэнгэр

Агаарын тулаант кинонд дуртай vзэгчдэд таалагдахаар дажгvй кино.

Vйл явдал дэлхийн 2-р дайны vед Чехийн сєнєєгч нисэгчид Их Британы тэнгэрт Германий фашизмын эсрэг тулалдаж байсан ба хожим тэднийг эх орондоо эргэн ирэхэд нь тухайн vеийн Чехийн эрх баригчид шоронгийн хаалгаа нээн угтсан бодит тvvхэд тулгуурлан бичигдсэн ба Франта, Карель хэмээх хоёр найз нисэгчийн амьдралыг харуулна.

Хvvхэний тэнгэртэй, арай ахмад Франтаг юм vзээгvй хvvхдээрээ шахуу ч, чадварлаг сайн нисэгч болох Карель дагалдан нисдэг бєгєєд хvнд бэрх хэд хэдэн тулааныг ардаа хийнэ.

Нэгэн єдрийн тулаанд Карелийн онгоц оногдох ба тэр шvхрээ задлан vсэрч амжихгvй байсаар унаж орхино. Эндээс л бvх зvйл эхлэх бєгєєд учир нь Карель амьд vлдснээс гадна анги руугаа буцах замдаа Сюзан хэмээх царайлаг англи бvсгvйн гэрт саатах ба тvvнд анхны хайр сэтгэлээ гээж орхино. Гэвч дараа нь Франта Сюзан хоёр сэтгэлтэй болох бєгєєд азгvй дурлалын гурвалжин хэрхэн цааш vргэлжлэх, хэн эрчvvдийн андын холбоогоо аминаасаа илvv эрхэмлэх, хэн гал халуун дурлал тачаалын боол болж эрхэм анд нєхрєєсєє салах vйл явдал, гvн хєх тэнгэрт хэрхэн болж єнгєрєхийг vзээрэй!

9-р рот

9 дvгээр РОТ

Сvvлийн vед манай хойд хєрш ОХУ ах нарын кинонууд маш их сайжирч Холливудын тvвшинд тун дєхєж байгааг "Турк гамбит", "Сvvдрийн тулаан", "Шєнийн харуул" гэх мэт бvтээлvvдээс тодхон харж болно.

Энэ танилцуулж буй кино маань ч тэдний адил аль аль талаараа єєлєх зvйлгvй сайн бvтээл болсон гэж хувиасаа vнэлмээр байна.

Ерєнхий найруулагчаар нь алдарт Сергей Бодарчукийн /Хvний хувь заяа, Дайн ба энх/хvv Федор Бондарчук ажиллаж мєн уг кинонд гол дvрийг бvтээжээ.

... Дєнгєж цэргийн албанд татагдаж ирж байгаа омголон залуус хєєрцгєлцєєж, маргааш хувь тавилан яаж эргэхийг эргэцvvлэх ч сєхєєгvй дарвилдацгаана. Тэдний дундаас 9-р ротын залуусын хэрэг зєрчил, танхай авирыг ахлагч нар тэсвэрлэн єнгєрєєх нь ёс журмыг хатуу сахидаг цэргийнхэн гэхэд хачирхалтай. Учир нь тэдгээр давилуун залуус 9-р ротд хуваарилагдаж Афганистанд болж буй дайнд оролцож цусаа асгаруулахыг нь тэд мэдэж байж л дээ...
... Цэргийн хуаранд бэлтгэгдэж буй шинэхэн цэргvvд єдєр бvрийн хичээл нэртэй тамлалаас vнэндээ залхацгаах бєгєєд vхэхээс бусдыг vзсэн хошуучын (Алексей Серебряков: Штрафбат) зааж буй Афганий ёс заншилын тухай хичээл нойр хvргэмээр. Гэвч хошууч нэг л vгийг шvд зуун хэлнэ: Тvvхэнд хэзээ ч, аль ч улс Афганистаныг эзлэж чадаагvй юм...

Уг кинонд бодит vнэн тvvхийг єгvvлдэг ба улс тєрчдийн бодлогын золиос болон vлдэх Зєвлєлтийн залуу vе, армийнхны тухай єгvvлнэ. Афганистаны дайны тєгсгєлийг vзvvлэх уг кино нь Оросын шинэ vеийн кино урлагийн нэгэн хэмжvvр болсон гэлтэй. ЗХУ задран унаж, эх захгvй vймээн эхлэн, Афканаас цэргээ маш яаралтай гаргах болоход тухайн vеийн vймээний золиос болон нэргvй нэгэн єндєрлєгт зvгээр л мартагдан хоцроод эцэст нь Душмануудын дайралтад хvйс тэмтрэгдсэн 9-р ротын хэдхэн дайчидын тухай болж єнгєрсєн гашуун vнэн тvvхийг энэхvv киноноос vзээрэй.

... Эх орны тєлєє, эв нэгдэл, интернационализм социализмийн тєлєє зэвсэг нэгт ахан дvvсээ хядуулан байж нэргvй єндєрлєгийг хамгаалан эцсээ хvртэл зогссон энэ бvх тэмцэл, байлдааны алдарын хэдэн одон хэсэгхэн хугацааны дараа ямар ч vнэ цэнэ, утга учиргvй болон хувирах цаг vе ...

Хар чихт цагаан Бим

Оросын кино урлагын сонгодог бvтээл Станислав Ростоцкий 1977 онд бvтээгдсэн энэ киногоороо найруулагч Станислав Ростоцкий, зураглаач Сергей Серебренников мєн гол дvрийн жvжигчин Вячеслав Тихонов гурвуул Лениний шагнал хvртэж, энэ кино оны шилдэг киногоор шалгарч эх орон Оросдоо шуугиан тариад зогсохгvй, дараа жил нь Шилдэг Гадаадын Киногоор Оскарын шагналд нэр дэвшиж, мєн Карл Варын Олон Улсын Кино наадмын Тэргvvн шагнал Болор Бємбєрцєг (Crystal Globe)-ийг хvртэж байсан юм.

Оросын алдарт Вячеслав Тихоновыг Хаврын арван долоон учрал киноны оросын тагнуулч Штирлицийн дvрээр андахгvй байхаа.

Оросын нэрт зохиолч Гавриила Троепольскийн туужаас сэдэвлэн бvтээсэн энэ кинонд эзэн нь євдєн эмнэлэгт хэвтснээс болж гудамжинд гарах Бим нэртэй анч vvлдрийн нохойн тухай єгvvлнэ. Ганц бие зохиолч Иван Иванович байгаль, ан амьтанд хайртай нэгэн бєгєєд ганцаардмал амьдралаа єєрчилєхєєр шийдэн, хэдий vлдрийн хувьд гологдмол сонин єнгєтэй ч гэлээ сэргэлэн байрын Сээтэр (black stallion) vvлдрийн цагаан гєлєгийг гэртээ авчран ханисна. Иван Иванович эх орны дайнд оролцож байсан ба тvvний дайнаас олсон шарх сэдэрч улмаар эмнэлэгт хэвтэснээр Бим нохойгоо хажуу хєршийндєє vлдээнэ.

Бим эзэнээ ирэхийг хvлээн, хоол унднаас гарч єдєржин эзэнийгээ авч явсан замыг ширтэн хэвтэнэ.

Нэг удаа гудамжинд явж байгаад эзэнийгээ авч явсантай адил тvргэний тэргийг даган явж эмнэлэгт хvрэх бєгєєд буцахдаа замаа олохгvй тєєрч гудамжины амьдралаар амьдарч эхэлдэг.

Ийнхvv олон хvнтэй урчирч, хэн нэгний цэвдэг сэтгэлт хатуу гарыг, бас хэн нэгний сайхан сэтгэл, дулаан харьцааг мэдрэхийн зэрэгцээ тэрээр єєрєє ч мэдэлгvй олон хvнийг хvн бvрт байх ёстой нинжин сэтгэл, шудрага занд сургахыг энэхvv киноос олж харах болно.

Тухайн vед Гадаадын Шилдэг Киногоор Оскарын Кино Наадамд нэр дэвшиж байсан ч тэр vеийн улс орны таарамжгvй харилцаа ч нєлєєсєн vv, аваагvй ч уг киноны Бим нохойгоор дамжуулан аль ч нийгэм дэхь аль ч хvмvvст байдаг тэрхvv єрєвдєж хайрлах, єшиж хорсох, хvн чанараа алдсан зан чанар зэргийг хурцаар дэлгэн тавьж, сонирхолтой бас харамсалтайгаар харуулж чадсанаараа энэ кино агуу гэсэн бодол над єєрт минь vлдлээ.

Та ч гэсэн энэхvv киног vзэж Бимийн туулсан амьдралыг vзээрэй.

Батьралцах дугуйлан

Хэн ч "Батьралцах дугуйлан"-д юу хийдэгийг асуулгvйгээр тааварлаж байгаа байх. Тэнд нєхдvvд эд хаваа харуулж бие биенээ батирдаг. Нэг ёсондоо нударган гараараа болъёо гэтлээ сэтгэл ханатал нvдэлцдэг. Хєх нvдтэй, эмтэрхий шvдтэй, шалбарсан арьстай мєртлєє тун дажгvй хувьцалсан явж байгаа хэн нэгнийг та лав харсан байх. Тэгвэл ийм залуусийг хараад тэд яах гэж балбалцдаг юм болоо гэсэн бодол уншигч танд ємнє нь бууж байсан байх. Тэгвэл энэ киног vзсэнээр та асуултандаа цоо шинэ хариулт авах болно.

21-р зуунд хvн тєрєлхтєн хєл тавин орж ирсэн цаг єчигдєрхєн. Гэтэл манай иргэншил улам дэвшин дээшилж, биеийн хvчний ажил багасаж, цагаан захтангууд ихсэн, хvний биенд буй энерги гадагшилалгvй хадаглагдан, бидний дотор хуримлагдан нэмэгдсээр ємнє нь хэзээ ч байгаагvй тэр хэмжээнд тулан очижээ. Аль хvй нэгдлийн vед амин чухал байсан тэр их хvч єнєєдрийн нийгэмд хашигдаж, ил ухамсраас далд руу шилжин бидэнд vл мэдэгдэхvйцээр дарамт vзvvлнэ. Нэг хэвийн хэвшмэл амьдарлаас гарч шинэ ертєнцєд амьдрах хvсэл ухамсаргvйд нь хадгалагдан явсаар.

"Faith in God is dead as a matter of cultural fact, and any meaning of life in the sense of supernatural purpose is gone. Now it is up to man to give his life meaning by raisin himself above teh animals and the all-too-human. Our so-called human nature is precisely what we should do well to overcome; and the man who has overcome it Zarathustra calls the overman." гэж Ницьше нэгэн цагт айлдажээ. Тэгвэл єнєєдєр бид амьдарлын зорилгоо юугаар тодорхойлно вэ? Мєнгєєр vv? Эсвэл эрх чєлєєгєєр vv?

Vл ухамсарт нь шингэсэн тэр их энэрги Эдвард Нортон гээч залуугийн дотор тэсэрч эрх чєлєєт ертєнцєд бvрэлдэмой. Тvvнийг Тайлар Дордэн гэдэг. Эдвард тэр хоёр анх "Батьралцах дугуйлан"-г санаацлан эхлvvлсэн тvvхтэй. Тэндээ тэд уйлж, дуулж, нийргэдэг залуус. Эдгээр залуусын зорилго нь єєрсдийн дотор бугшин, булшлагдан хадаглагдаж буй бvхнээ єєр нэгэнтэй батьралцах замаар "тун энгийн"-р гадагшлуулж єєрийн амьдралдаа єєрчлєлт хийхэд оршино.

Эдвард єєр бол ноомой даруу залуу боловч эрх чєлєєг далд ухамсартаа агаар мэт хvснэ. Vvнийг нь тэр биш, харин тvvний хоёрдахьч "би" болох Тайлор гvйцэтгэдэг. Тайлар ямар нэгэн хууль журам, загвар жишээнд баригдалгvй амьдардаг тул Эдвард Нортоны мєрєєдлийн залуу нь гэж хэлж болно.

Харин та хэн болохыг хvсэж, яаж амьдармаар байна даа?

Тэнцвэрийн талбар

Шекспирын Хамлет жvжигийн гол дvр Хамлет нэгэнтээ
"Give me that man
That is not passion's slave, and I will wear him
In my heart's core, ay, in my heart of heart,
As I do thee" гэж хэлсэн нь цаанаа сэтгэл хєдлєл гээч эд хvнийг боолчилдог гэсэн далд утга агуулжээ.

Хvн гэдэг амьтан єєрийнхєє сэтгэл хєдлєлийг удирдаж чадахгvйгээс болж алдаа мадаг гаргадаг. Хайр дурлал, инээд хєєр гэх эерэг энергитэй сэтгэлийн хєдлєл хэдийгээр байвч сєрєг нєлєєлтэй уур хилэн, шунал тачаал, хонзогнох сэтгэл зэрэг нь хvнд илvv илэрдэг мэт. Дэлхийн Нэгдvгээр дайн єш хонзогнол дээр vндэслэн Евроазийг самирсан бол Дэлхийн Хоёрдугаар дайн vзэн ядалт дээр vvсэн цэцэглэж эх дэлхийг vнсэн товрог болгохоо шахсан билээ. "Тэнцвэрийн Талбар" кино нь танд хvний сул тал болох сэтгэл хєдлєлєєс vvссэн Дэлхийн III дайны дараах нийгэмд тохиолдож буй vйл явдлуудыг vзvvлнэ. Дэлхийн III дайн хvн тєрєлхтєнийг улаан номонд бичихээ шахсан тул амьд vлдсэн хvмvvс нийгэмдээ сэтгэл хєдлєлгvйгээр амьдрахаар химийн бодис зохион бvтээнэ.

Гэвч энэ нийгмийг эсэргvvцэгч шаврын хаалтууд энд тэндгvй vvрлээстэй. Эдгээр бvлэглэлтэй тэмцдэг тусгай албад байдаг ба тvvнийг "ААВ" удирдана. Тусгай албадын шилдэгvvдийг Клэрик гэнэ.

Хамгийн шилдэг Клэрик хамгийн шилдэг тєрсєндєє биш, vргэлж єєрийгєє бэлдэж байж л хамгийн шилдэг vлдэж чадаж байгааг энэ кинонд харуулна. "You are the best because you are always practicing Cleric!" гэж найз нь хэлдэг. Хамгийн шилдэг байснаар тэрээр хvссэн мєрєєдєлдєє киноны тєгсгєлд хvрнэ. Vзээд суухаар єєрєє єєрєєсєє мєрєєдєлдєє хvрэхийн тулд юу хийж байна вэ гэж асуумаар санагддаг юм. Хэзээ ч сэтгэл хєдєлж, хямраж, уйтгарлаж шаналахгvй болчихвол нэг бодлын амар ч юм шиг.

Easyrider (1969)

Питер Фонда, Деннис Хоппер нарын хамтдаа бичиж, хамтдаа найруулж, хамтдаа тоглосон алдартай бvтээл бий. Энэ бол Эрх чєлєєг хайгчид "Easyrider"-ийн тухай кино.

Америкийг домог болсон хууль сахиулагч Вайт Эрп, мєрийтэй тоглоомч хуулийг бусниулагч Кид хочтой Биллигийн дvрийг санагдуулам хувцасласан Хиппи 2 (єєрсдийгєє Captain America, Billy the Kid гэнэ) нєхрийн урт аялалыг єгvvлэх боловч, Yнэн хэрэгтээ Америк мєрєєдлєєс зугатан "Эрх чєлєє" гээчийг хайж яваа нєхдvvдийн тухай кино.

Мексикээс хууль бусаар оруулж ирсэн хар тамхийг хилийн ойролцоо зараад нэлээд их мєнгєтэй болж байгаагаар кино эхэлнэ. Ингээд л чоппер загварын мотоциклvvдээ унан Лос Анжелесийг зорьно.
Замдаа коммуны гишvvн Люктэй танилцан тэдний амьдралтай (сvргийн амьдрал) танилцах бєгєєд vйл явдал єрнєх тусам кино бvр ойлгомжтой, бас бvр ойлгомжгvй болж эхэлнэ.

Киног чимж єгсєн нэг хэсэг бол Коммуны тeатр халть гардаг хэсэг шиг санагдана. Их ойлгомжгvй, эрх чєлєєтэйгээр хvссэнээ хийе гэсэн нєхдvvдийн хvсэл эрмэлзэл нь "Горилла" гэсэн тэр театрыг бий болгон єєрсдєє жvжиг тавих хvртэл яaгаад хvргэв? ... Ууг нь зохион байгуулалт гэгчээс зугатаж яваа тэр нєхдvvд буцаад зохион байгуулалт гээч рvvгээ тэмvvлэхгvй л баймаар.

Тэндээс салаад манай 2 Лас Вегаст зєвшєєрєлгvй жагсаалд оролцсон хэргээр тvр хорихт хоригдох бєгєєд тэр vед танхай, зэрэглэл доогуур (японоор чинпира гэхvv дээ) ємгєєлєгчтэй (Хэнсoны дvрд Жэк Николсон) танилцана. Тэндээс 3-уулаа гаран аялалаа vргэлжлvvлэх бєгєєд зам зуур Хэнсoн мань 2-т "Эрх чєлєєний тухай тайлбарлах, эрх чєлєєтэй байх 2 их ялгаатай зvйлс. Бvгд л эрх чєлєєний тухай ярьдаг боловч эрх чєлєєтэй хvнийг харахаас айдаг" гэж хэлдэг.

Ингээд л кино маань ч vргэлжилнэ, харин эрх чєлєє гээч нь манай 2-ыг хааш хєтлєх бол?

Thank You for Smoking

Єнгєрсєн зун алдарт зохиолч Салман Рушди бээр “Bill Moyers on Faith and Reason” нэвтрvvлэгт єгсєн ярилцлагадаа “[…] it seems to me that that argument is freedom. You know, it's not to win the argument, because actually nobody ever wins that argument. But the argument itself is freedom” хэмээн нэгэн гайхамшигтай тодорхойлолтыг єгсєн байсан. Ухаандаа энэхvv тодорхойлолт ёсоор бол аргумент хэмээх зvйл нь ардчилсан нийгмийн оршин тогтнох гол vндсэн тулгуур ойлголт нь болох бєгєєд бусад дарангуйлагч нийгмээс ялгарах гол онцлог нь аж. Гэхдээ энэ нь аргумент єєрєє тєгс тєгєлдєр гэсэн vг огтхон ч биш. Єєрєєр хэлбэл дээрх тодорхойлолт нийгэмд хэрэгжиж байгаа цагт хэн хамгийн сайн аргументтай нь бус харин хэн аргументаа хамгийн сайн тайлбарлаж чадсан нь олонхийн дэмжлэгийг авна. Vvнийг ажигласан Ромын алдарт уран илтгэгч Цицерон эргэлт буцалтгvйгээр дарангуйллыг ємгєєлєх болсон ч гэдэг. Юутай ч энэхvv ардчиллын сул талыг элэглэсэн найруулагч Jason Reitman-ы “Thank you for Smoking” хэмээх киног энэ удаад та бvхэнд танилцуулж байна.

Нэгэн vе профессор Chomsky-той мэтгэлцсэн нэвтрvvлгээрээ шуугиан тарьсан алдарт сэтгvvлч William Buckley Jr.-ийн хvv Christopher Buckley-гийн бичсэн сатир зохиолоор хийсэн энэхvv киног єнгєрсєн жил найруулагч Jason Reitman бvтээжээ. Тэрээр урьд ємнє нь єєрийн хийсэн богино хэмжээний кинонуудаараа олон олон кино наадмуудын хvндтэй шагналыг авч байсан бєгєєд энэ удаагийнх нь тvvний анхны бvрэн хэмжээний кино юм. Ердєє 6.5 сая долларын тєсєвтэй киногоор 25 саяын орлого олно гэдэг залуухан найруулагчийн хувьд муугvй л эхлэл.

Киноны гол протагонист маань Тамхи Судлалын Академи хэмээх тамхи vйлдвэрлэгч том корпорацуудын “зєвшєєрлийг vйлдвэрлэдэг” нэгэн байгууллагын дэд ерєнхийлєгч. Ямар ч бэрхшээлтэй асуудлыг маш хєнгхєєн шийдвэрлэчихэж чаддаг тэрээр тамхи татагчдын эрхийг хамгаалах нэрийдлээр нийгмийг єєрийн талд оруулж тамхи vйлдвэрлэгчдийн халаасыг зузаална. Хэдийгээр тэрээр энэхvv vйлдэл нь олон хvний амь насанд аюул учруулж буйг мэдэх боловч хэн ч гэсэн эцсийн эцэст барьцаат зээлээ тєлєхийн тулд л байдаг шvv дээ хэмээн єєрийгєє зєвтгєх аж. Харин єєрийнхєє нийгмийн сэтгэл зvйгээр тоглож чаддаг тухайгаа тэрээр ардчиллын нэгэн гайхамшигт чанар болох єнєєх л аргументтай холбож тайлбарлана. Єєрєєр хэлбэл энд ноён зєвшєєрєл vйлдвэрлэгч маань заавал ч vгvй тамхи татах нь сайн гэж маргах хэрэггvй, харин тамхи татах нь заавал ч vгvй муу биш гээд баталчихад л бvх зvйл тvvний санаснаар болно. Ухаалаг бєгєєд энгийн байгаа биз?

Хэдийгээр киноны нэрээс авхуулаад сэдэв нь хvртэл тамхитай холбоотой боловч vнэн чанартаа энэ бол тамхины тухай кино огтхон ч биш юм. Энэ нь магадгvй кинон дээр нэг ч тамхи татаж байгаа хэсэг гардаггvйгээр батлагдах биз. Харин миний vзэж буйгаар бол энэ кино орчин vед нийтээрээ эргэлт буцалтгvйгээр тахин шvтэх болсон ардчилал хэмээх ойлголтын сул талыг нийгэмд таниулах гэсэн юм болов уу. Магадгvй ингэснээрээ энэ кино танд Noam Chomsky-гийн “The question in brief, is whether democracy and freedom are values to be preserved or threats to be avoided” хэмээх rhetorical question-г дахин нэг удаа тавьж байж ч болох.

Эцэст нь хэлэхэд гайхалтай ухаалаг элэглэл, санаанд оромгvй уран шийдэлтэй энэхvv киног vзэхийг танаас хичээнгvйлэн гуйя.

Уншигч танд тамхи татсанд тань талархлаа :-D

Tootsie (1982)

Хорвоо ертєнц дэх хvний ааш авир дэндvv олоон... Тэр бvхнээс онцгой содонг нь харуулна гэдэг маань єєрєє кино урлагын vндсэн зорилго. 70, 80-аад оны сvпeр од Дастен Хоффманы тоглосон "Тутси" хэмээх их сентиментальныи кино бий. Гол дvрийн Майкл Дорсигийн зан авир бидний дунд цєєнгvй байдаг юм шиг ажиглагддаг.

Хумсын чинээ найдвар харагдвал, бусдын шардлагыг чих даран нийгмийн хууль журмыг хэнэггvй зєрчиж болдгыг Дорси мундаг харуулна. Єєртєє хэт итгэлтэй байдал нь мань хvнийг ажилгvй, бусдаас хєндийрvvлэн ганцаардмал байдалд оруулах боловч буцаад тууштай зан нь тvvнийг алдар нэрт хєтєлнє.

===

10-н оскар авсан yг киноны vйл явдлыг энд дурдах илvvц биз. Дурдлаа ч Сиднэй Поллак шиг илэрхийлж чадахгvй ч ойлгомжтой. Юутай ч vзээрэй гэж зєвлєх...

IKIRU

Удахгvй vхэхээ санамсаргvй тохиолдлоор олж мэдсэн, єнгєрсєн амьдралаа vхдэл мэт єнгєрєєсєн нэгэн хєгшин.

Нэгэн хэлтсийн даргын албыг 30-аад жил хашсан боловч бvтээсэн зvйл vгvй. Ханиа бие барснаас хойш ганц хvvдээ бvх амьдралаа зориулсан...vрийн элэг буруу. Ийм нэг vхдэл-хvмvvн, vхэл дєхєхєд амь орон, амьдралтай зууралдана. Yхлийн ялтай адил зиндаатай хорт хавдарт ороогдоод, хагас жил хvрэхгvй нас vлдсэн хєгшин юуны учир амьдралтай зууралднам...

Yхэхэд vнэмлэх хэрэгтэй

Киноны гол санаа энэ. Єнгєрсєн амьдралдаа юу хийв,юу бvтээв,амьдралын утга учир юунд байв. Yхдэл-хvн маань ийм асуулттай тулгарсан юм.Энэ vнэмлэхийг л олж євєртлєхгvй бол vхэж чадашгvй ээ.(Ярvv найрагч Галсансvхийн 'Yхэхэд 7 шалтаг хэрэгтэй' гэсэн шvлгийн мєрvvд ,энэ киноны агуулга нэг зоосны 2 тал юмдаа гэсэн бодол тєрєнхєн...)

Киноны шигтгээ

Yхдэл хvн маань нэг дор ажилладаг асан залуухан бvсгvйтэй дотносно. Yнэндээ яагаад, юуны тулд гэдгээ єєрєє ч сайн ойлгохгуй... Гэхдээ сэтгэлд нэгэн оч бий. Дєнгєж амьдралаа эхэлж буй залуухан бvсгvй, амьдралаас хагацаж буй євгєн.(дажгvй л contrast. 東京物語-д ч бас иймэрхvv contrast байдаг). Бvсгvйтэй хамт нэгэн уушийн газар сууж байгаад гэнэт юу хийх ёстойгоо мэдсэн vхдэл-хvн маань уушийн газраас яаран гарна. Энэ vед хэн нэгний тєрсєн єдрийг тэмдэглэж байсан хэсэг хvмvvс happy birthday to you хэмээн дуулалдсан нь, угтаа мань хvнийг дахин мэндэлснийг тэмдэглэж буй мэт сэтгэгдэл тєрvvлсэн. (Yнэхээр сайхан найруулга, Куросава-г биширмуй). Энэ явдлаас хойш 5 сарын дараа... Єєрийн босгосон цэцэрлэгтээ ер бусын амгаланаар нас нєгчсєн гол баатрын маань гашуудлын ёслол. Киноны сvvлчийн scene. Єнгєрсєн болон эдvгэгийн холбоосын найруулга, дэс дараа таалагдсан гэж жигтэйхэн. Хамгийн аюумшигтай, shocking хэсэг. Шvvмжлэгчид энэ хэсгийг 'bleak outlook of humanity' гэж vздэг юм билээ. Санал 100% нийлнэ. Кvрoсава-г ахин дахин биширмvй. Мєн тусгайлан тэмдэглэн хэлэхгvй бол болохгvй нэгэн зvйл... Гoл дvрийг бvтээгч, амьд домог болсон жvжигчин Такаши Шимура.Тvvний байгаа дvр тєрх, уран гоё жvжиглэлт энэ киног vнэхээр чимэглэж чадсан байлаа. Ер нь Куросава-ийн киног Такаши Шимура,Тоширо Мифунэ 2-оос салгаж тєсєєлшгvй. (за далийх нь)

Эхнээсээ аваад дуусталаа гоё кино болсон байлаа. Plato-ийн нэгэнтээ хэлсэн 'THE UNEXAMINED LIFE IS NOT WORTH OF LIVING' гэсэн vгээр энэ тэмдэглэлийг єндєрлєе .

命短し 恋せよ乙女

紅き唇 あせぬ間に

熱き血潮の 冷めぬ間に

明日という日は 無いものを

命短し 恋せよ乙女

黒髪の色 あせぬ間に

心の炎 消えぬ間に

今日は再び 来ぬものを

PS: あなたもこの映画を見て、人生を見極めてどうかい？

Анхааруулга болгон нэгэн шvvмжлэгчээс ишлэчихье 'It's a delibrately slow-paced film, and enjoyably so. If you stick with it you are in for a truly great cinematic experience but also a lot of personal soul-searching

Fearless *(Spirit, 2006)

Гоц гойд гээд байхааргvй энгийн экшин... Гэхдээ багаасаа кvнфvтэй кино vздэг байсан миний хувьд нэлээд таалагдсан. Та нар санаж байгаа байх, бидныг жоохон байхад OPT- гээр бvтэн сайны vд дундад "Вокруг Свeта" гэж нэвтрvvлэг гардаг байсан. За тэгээд тєгсгєлд нь 15 минутаар тасалж "Ємнєд Умардын Шаолин" гарна аа. Эээ, мєн их хvлээж байж vзнэ шvv, vзээд л 15 минутаас илvv нисэхээ шахна даа. :P

____

Хvo Юанжиа гээд тулааны урлагийн тэр дундаа кvнфvг олонд таниулсан Мастерын амьдрал, хэрхэн "нисэж" байгааг эндээс vзэж болно. Єєрийн хvч чадалтайдаа бардамнан, залуу насны аагаар хєєрч, тулааны урлагийг бусдыг зодох хэрэгсэл , тvvгээрээ нэр хvнд олохоор Хvo мань зvтгэнэ. Эцэст нь Кvин Лаи - тай хийсэн зодоон манай хvнг єєрчлєгдєх шалтгаан болдог. Ингээд цааш нь бичээд дэмий биз. Нэмж дурдахад, Жет Ли-гийн сvvлийн кино болoхоор заавал Yзээрэй ! , сэтгэгдлээ vлдээгээрэй !

P.S: Киноны DVD-г авч vзвэл "Behind the Scene"- ийг заавал vзээрэй гэж зєвлєe. Миний энд бичсэнээс илvvг ойлгох байх.

"Урга. Территория любви" a.k.a. "Close To Eden"

Алдарт Михалковын гэр бvлийнхийг мэдэхгvй хvн лав ховор биз. Хэдэн vеэрээ Оросын улс тєрєєс авхуулаад урлаг соёл хvртэл маш гvн гvнзгий нєлєє vзvvлсэн хvмvvс. Єдгєє хvртэл амьд сэрvvн буй эцэг Сергей Михалков нь ЗХУ болон ОХУ-ын тєрийн дууллуудын шvлгийг бичсэн, бага хvv Андрей Михалков нь Холливуудад Куросавагийн зохиолоор кино найруулж, харин том хvv Никита Михалков нь 2 киногоороо Оскарт єрсєлдєєд нэгэнд нь хvртэж чадсан бол нєгєєд нь авангаа алдсан юм. Тэгвэл энэ удаад Никита Михалковын тэрхvv 1992 оны Оскарт маш хvчтэй єрсєлдєєд Францын “Indochina”-д ялагдсан “Уурга” хэмээх киноны талаар бичихээр шийдэв.

“Уурга” буюу баруунд “Close to Eden” нэрээрээ олны танил болсон энэ кино нэг талаараа Монголчуудыг дэлхий нийтэд сурталчлахад томоохон хувь нэмрийг оруулсан боловч нєгєє талдаа бидний тухай арай л дэгсдvvлчихсэн мэт. Ямар сайндаа манай Антропологийн багш нэгэн удаа надаас “танай Монголчууд єнєє Уурганыхаа доор нєгєє юу яадаг хэвээрээ юу?” гэж асуусан тvvхтэй. Ер нь ганц би ч биш, надаас єєр олон хvмvvс иймэрхvv асуултын бай байсан тухай нэг биш удаа сонсож явав. Гэхдээ тэдний дотроос магадгvй хамгийн марзан нь зохиолч, сэтгvvлч Б. Цэнддоогийн дурсамж байх. Мань эрийг Египет-д хуралд оролцож байхад нь нэгэн Азери (Азербайжан) мэргэжил нэгт нєхєр нь байн байн “танайхан нєгєє уурганыхаа доор юу яадаг .. надад хэлчих л дээ” гээд амар заяаг нь vзvvлэхгvй байж. Цэнддоо яахав, угийн шооч марзан юм болхоороо сvvлдээ “vгvй” гэсээр байгаад тэсвэр нь алдагдаад “За яахав, би чамд л гэж хэлж байгаа юм шvv. Єєр хvнд хэлэв ээ. Бид нар одоо уурганы доор хийхээ болиод удаж байгаа. Харин оронд нь хээр газар очоод параболан антенн зоогоод дээр нь Азербайжаны тугийг єлгєєд нєгєє юу яадаг болсон” гэж амыг нь тагласан юм гэнэ лээ. Магадгvй уншигч танаас хэн нэгэн нєхєр иймэрхvv асуулт асуувал ингээд хєєрхєн хариулчихаж болох нь.

Харин одоо кино руугаа эргэж ороход, би єєрєє review бичье гэхээр над мэтэд нь хэт хvнд юм шиг санагдаад байна. Тэгэхээр энэ удаад сэтгvvлч Ч. Эрдэнэ-ий “Их Гурвалжин” ном дээр энэхvv киноны талаар бичсэн байсныг нь тавьлаа. Мань эр онолын физик энэ тэр гээд жаахан залдаг ч гэсэн тvvний сэтгэмжvvдийг нь уншихад гэмгvй. Бичих арга барил нь их євєрмєц санагддаг.

Дашрамд дурдахад киноны гол дvрийн залуу (Гомбо билvv?) єнгєрсєн зун Франц эхнэртэйгээ хамт аялал хийж яваа гээд Сvх Жанжины талбай дээр манаргаж явахыг нь харсан юм байна.

Сэтгэгдэл

УБТВ-ээр vзvvлсэн Н. Михалковын “Уурга” кино Оросын соёлын “Духовность” гэдэг чанар бас ч гээгдэж арилаагvйг гэрчиллээ. Ногоон тал, дов толгод, гол ус. Монгол айл. Залуу гэр бvл, хєгшин эх, баянхуурддаг охин, бага шиг банди, хєлсний ажилчин орос жолооч, хятад хєлийн газар. Монгол хаа байгаа нь vл мэдэгдэнэ. Хот оров. Авгайн захисныг эс авав. Дугуй, зурагт авав. Оростойгоо ялиггvй будилав. Мориороо гайхуулав. Харах сєгєєтэй нь эс олдов. Гэрийн зvг шогшив. Vдлэв. Нєєш идэв. Ярвайв. Юуг эс мэдэхэв. Зvvрмэглэв, зvvдлэв. Эртний догшин баатрууд давхиад ирэв, асуув, монгол гэв, зэвсгээ яав гэв, хариу байдаггvй, загнуулав, зодуулав, дугуй, зурагт байтугай оросын машин дашийншог. Сэрэв, гайхав, гэртээ ирэв. Зурагтаа залгав, салхи vлээв, сэнс эргэв, суваг солив: хятад орилно, дахиад солив: Буш, Горбачев, солив, солив, хятад, хятад, Си-Эн-Эн, Си-Эн-Эн. Монгол хаа байгаа нь vл мэдэгдэнэ. Газар дээр ганцаар мэт. Гарав, уургаа босгов, vе єнгєрєв, хар утаа баагив, шатахуун тvгээгvvр сvндэрлэв. Америкт ах нь байдаг согтуу Монголоос єєр Монгол сураггvй л.
Vзэгч бодов, байлдаангvй гэж голов, євєр этгээдийг баалав гэж баярлав, унтав, зvvдлэв, баатрууд гараад ирэв, хэн бэ чи гэв, монгол гэв, зэвсэггvй байж монгол гэдэг яасан мал вэ гэв, загнав, зодов, жаданд єлгєхєє шахав, орилов, сэрэв, унтууцав, уурлав, vхсэнийхээ зэвсэгийг нэхээд байна гэв, ёстой зэрлэгvvд гэв, цай уув, амсхийв, бодов, халаасны хутганаас ондоо зэвсэг юу байна гэв, бидэнд юу байна гэв, тэгээд сэлэм агсах юм уу гэв, дотор хvн шивнэв, сэтгэлд харвав, тйим байна, зэвсэг хэрэгтэй байна гэв, ямар зэвсэг, бодов, бодов, монголоо алдав гэж бодов, монголоо олно гэж сэтгэв, монголоос ондоо зэвсэг хаа байх билээ гэв.
“Уурга” кино ийнхvv тєгсєв. Олон vг алга байв. Алиа салбадай vгvй байв. Харин их урлаг байв. Бvр байсан шиг байв. Маш чухал сэдэвтэй, маш сайн бvтээл. Тиймээс кино зохиолд vргэлжлэл бий юмсанж хэмээн сэтгэгдэв.
Миний vзсэнээр бол, монголчууд ийм байна, гэхдээ тэд ийм байхгvй, байх учиргvй, учир нь тэдний тvvх єєр байсан гэж энэ кино бас л зєгнєн vгvvлэх мэт. [...]

3 Iron (2004)

Сая "Edukators"-ийн review бичиж байх зуур нэгэн гоё кино санаанд орлоо. Корeа tv сериалуудын бємбєгдєлтєєс болоод Солонгос киноноос жаахан зайлсхийгээд байдаг болсон миний бие "3 Iron"- г vзээд сэтгэл ихэд хєдлєснийг нуушгvй ээ. :-)




Эзэнгvй айлуудын гэрт нь орж, хэд хоног амьдраад тэр зуураа гэр орныг нь цэвэрлэж, эвдэрч сандайчсаныг нь засаж сэлбээд явдаг нэг залуугын талаар єгvvлнэ. Гол дvрийн залуу нэг удаа эзэнгvй айлд орлоо гэж андуурч ороод нєхєртєє зодуулаад vлдсэн залуухан бvсгvйг олсоноор єрнєнє. Yргэжлэлийг таньд vлдээе.
Уг киноны нэг гол онцлог нь киноны дvрvvдэд харилцан яриа бараг байхгvй бєгєєд араб хєгжим дууг ашигласан нь киног ихэд чимж єгсєн санагдсан. Нэг харц нэг vйл хєдлєл маш олон зvйл єгvvлж болдгыг, маш хялбархан vнэнхvv beautiful киног урт удаан хугацаа гэлтгvй хийж болдгыг vзvvлнэ. Найруулагч Ким Ки-Дук нь уг киноны зохиолыг нэг сарын дотор бичиж 16 хоногт багтаан кино зургаа аван 10 єдєрт киноны эвлvvлэгээ хийж дуусан аж. Олон улсын кино фестифалиудаас олон шагнал євєртєлж дэлхийн кино урлагын цуглуулгад єєрийн байр сууриа эзэлж чадсан энэхvv сонирхолтой киног TA заавал олж vзээрэй !


ENJOY !

The Edukators (2004)

Урьд нь цухас дурдаж байсан "Edukators" хэмээх киног товчхоон танилцуулюу гэж бодлоо.

Капитализмын эсрэг тэмцэгч vзэл санаатай єсвєр насны залуус баян чинээлэг айлуудын гэрт эзгvйчлэн орж, тавилгагуудыг нь санаанд оромгvй байрлалаар єєрчилж тавиад нэг ч зvйл авалгvйгээр захиа орхин одно. Энэ мэт vйлдлээр тэдгээр хvмvvсийг тvгшvvрт оруулан єєрсдийн vзэл бодлоо илэрхийлэхийг оролддог. Ээлжит ажлаа хийн нэгэн айлд тавилга хэрэгсэлийг нь єєрчилж байгаад уг айлын эзэнд баригдах ба аргагvйн эрхэнд барьцаанд авч уул руу гарна. Yргэлжлэлийг хэрхэн єрнєхийг уг киноноос vзээрэй.

:-) Таньд л гэхэд сонирхолтой !

Шинэ санаа сэдэв бvхий уг киног бидний танил "Goodbye Lenin " киног бvтээгчид бvтээсэн бєгєєд, кино зохиол болон дvрvvдийн харилцан яриа нь илvv сонирхол татах болов уу. Киноны Soundtrack-хувьд санаанд хvрээгvй, илvv гоё хvчтэй хєгжимтэй байсан бол гэж бодогдож байсан.

ENJOY !

...Your Days of Plenty Are Numbered...

GOAL (2005)

Мєрєєдєл бvхэнд эхлэл бий...

-------------------------------

Мексикээс хууль бусаар хил даван Америкт орж ирсэн нэгэн гэр бvлийн амьдрал, хєлбємбєгийн хоббитой Сантиэгo гээч єсвєр насны хvv, тvvний залуу хvн бvрт байдаг оргилуун хvсэл тэмvvлэл киноны эхлэл.
Хар ажилд нухлагдсаар хувь заяатайгаа эвлэрсэн аав нь хvvдээ "Энэ ертєнцийн хvмvvсийг зєвхєн 2 л ангилдаг. 1 дэх нь гаднаа цэцэрлэг бvхий том байшинтай нєхдvvд, 2 дахь нь тэр хvмvvсийн цэцэрлэгийн євсийг засдаг нєхдvvд ... Чи бид нар 2 дахь ангилалийх, бидэнд ачааны машин л хэрэгтэй, тэгвэл бид бизнесээ єргєжvvлж чадна. Энэ л бодит амьдрал" мэтээр сургаалын vгсийн хvйтнээр хэлнэ.

Гэсэн хэдий ч Сантиэгo мєнгєє цуглуулан UK руу яван, мєрєєдєлдєє хvрэх замаа New Castle -ийн шалгуураар эхэлнэ. Шалгуурын 1 сард эерэг vнэлгээ авч чадахгvй байсаар буцах замд амьдралд нь ганц ТОМ аз тохионо... \(^o^)/

---------------------------------------

Кинон дээр гарсан Беkхам, Зидане, Фиго нар харин яг єєрсдєє юу гэдэг дээр багахаан эргэлзээд єнгєрсєн...

The Dreamers (2003)

"Сvvлчийн Эзэн Хаан" буюу "The Last Emperor" хэмээх томоохон киног vзээд сууж байсан цаг саяхаaн. Тэр vеэс л Бернардo Бертoлюччи хэмээх зохиолч, найруулагчыг мэддэг болсон.

Тvvний найруулсан шинэ кино гарсаныг харан, явж vзээд vнэхээр тєсєєлж байсанаас илvvы сонирхолтой, кинонд хайртай, киногоор амьсгалдаг хvний хийхийг зорьсон сайн бvтээл болсныг мэдрэнгээ, сэтгэл хєдлєн байж vзэж билээ...

Кинoны vйл явдал 1968 оны Парис хотод Мэттюv хэмээх Америкаас ирсэн, киног шимтэн сонирхогч оюутан залуу, мєн єєрийн ижил сонирхолтой Изабелле, Тео хэмээх эгч дvv хоёртой танилцаж байгаагаар эхэлнэ. Улмаар ээж аав 2-оо амралтанд явсан хойгуур Мэттюvг гэртээ авчирч 3-уул хамт амьдарч эхлэх ба энэ vеэс л бие биенээ ойлгон, дурлаж єєрсдийн шинэ бєгєєд этгээд мэдрэмж, нєхєрлєлийн євєрмєц байдлыг олж байгааг vзvvлдэг. Хэдэн єрєєн дотор бvхэл єдрийг єнгєрvvлэх 3 залуу кино таан тоглож, бие биенээ шийтгэл болгож sexual гаж vйлдлийг хийлгvvлж байгаа хэд хэдэн хурц хэсгvvд нь зарим vед цочирдуулж байснийг хэлэх хэрэгтэй.

:-)

Тэдний vйл хєдєлгєєн, дvрvvдийн харилцан яриа зэрэг нь vнэхээр сонирхолтой содон санагдаж байсан. Тvvнчлэн хуучны кинонуудын хэсгээс авч ашигласан нь киноны эвлvvлэг vнэхээр сайн болсныг гэрчилнэ. Жишээ нь Louvre дундуур тэр 3-ийн La Bande Aparte(дэлхийн кино урлагын томоохон тєлєєлєгч Jean Luc-Gorard-ийн 1960-аад онд хийсэн алдартай кинонуудын нэг) киноны баатруудыг дууриан яг адилхан гvйж байгааг эвлvvлж харуулсан нь маш их таалагдсаан. Хэрвээ та франц киног шимтэн vздэг бол энэхvv эрoтиk утга уянгын євєрмєц киног заавал олж vзээрэй !

ENJOY !

Sophie Scholl - Final Days (2005)

бас синема-д гарч байхад нь vзнэ дээ гэсээр алдсан киноны нэг, єнєєдєр DVD гээр олж vзээд сэтгэл хєдлєєд Review-г бичлээ, улс орон бvрт vндэстнийхээ бахархал болсон зоригт охид хєвгvvд байдаг, эх орон ард тvмэн нь тэднийг vеийн vед дурсан санаж байдаг билээ...

Германы Мюнхэн хотод 1943 оны vед єрнєсєн бодит тvvх явдлыг vгvvлэх уг кино нь Германы ард тvмний бахархал болсон Sophie Scholl хэмээх зоригт бvсгvйн амьдралын сvvлийн єдрvvд болон "White Rose" хэмээх наци дэглэмийг эсэргvvцэгч залуучуудын бvлгийн vйл ажиллагааг тод томруун харуулж чадсан сайн бvтээл болжээ.
Sophie єєрийн ах Хансийн хамт "White Rose" бvлгийн vйл ажиллагаанд идэвхитэй оролцдог ба наци дэглэмийн эсрэг суртал ухуулгын хуудсыг найруулан бичиж тvvнийгээ олон мянган хувиар хэвлэн, томоохон их сургууль дээр тарааж байгаад баригдан эстэстээ цаазлуулж байгаагаар киноны vйл явдал єрнєнє.
Уг киноноос ємнє миний хувьд тухайн цаг vед тэр том дэглэмийн эсрэг хєдєлгєєн германд єрнєж байсан талаар огт дуулаагvй байсныг хэлхvv тvvхэн талаасаа их сонирхолтой санагдсаныг нуух юун. Гол дvрийг бvтээсэн жужигчин Julia Jentsch-ийн авъяaс чадварыг тухайн киноноос тод томруун олж харах байх аа. Урьд нь The Edukators (удахгуй review-г тавина) хэмээх киноны гол дvрийг бvтээсэн жvжигчин бvсгvй маань Германын шилдэг эмэгтэй дvрийн шагналыг энэхvv киногоор авсаныг дурдах хэрэгтэй байх аа. Киноны ихэнх vйл явдал нь Sophie болон цагдаагийн байцаагч нарын яриагаар єрнєх бєгєєд эндээс дvрийн дотоод мєн чанар гол санааг зангидаж гаргаж ирэхийг зорьжээ. За ямар ч байсан энэхvv сонирхолтой киног олж vзэн санал бодлоо хуваалцаарай.

ENJOY !

Somersault (2004)

Trailer-г нь анх vзчихээд нэг л совин татаад хvлээгээд байсан юмдаг, хvлээсний эцэст хєлс гарлаа... гэдэг шиг єнгєрсєн жил vзээд, нээх их enjoy болж билээ...

Киноны vйл явдал Австралийн нэгэн жижиг хотод єрнєх ба 16 настай Хайди охин гэрээсээ оргон цанын баазад ирж бvхнийг шинээр эхлэдэг. Єсвєр насаа ардаа орхин ажиллаж амьдарахаар зvтгэж байгаа, мєн тvvнчлэн хайр сэтгэл сексийн ялгаа, эр эм хvмvvсийн хоорондын харилцаа ба амьдрал дунд єєрийгєє олж авах алхамуудыг хийн биеэрээ мэдрэн суралцаж буйг єгvvлэх утга уянгын драма-г олж vзээрэй гэж зєвлєх байна.
Гол дvр болох Хайдиг чадварлаг гаргасан Abbie Cornish нь залуу жvжигчин, найруулагч Cate Shortland-ийн бичиж найруулсан анхны кино гэдгээрээ онцлог. Гэхдээ Oскартай дvйцэхvйц Австралийн кино наадмын шагналыг 13 тєрлєєр авсан тєдийгvй олон орнуудын кино фестифалиyдад амжилттай оролцжээ. .

Нэг л тvгшvvртэй муу зvйл тохиолдох гээд байгаа мэт сэтгэгдэл бvхий дэгэлзvvлсээр эцэст нь дотно єєр амисгалаар тєгсєх нь vзэгч миний хувьд маш гvн нєлєєлж, хvчтэй сэтгэгдэл vлдээж билээ. Кино зураглалын олон туршилтыг хийж авсан нь vр нєлєєтэй болж, дvрийн сэтгэл зvйг хvчтэй, vнэмшилтэй гаргаж ирэхэд тусалж байх шиг санагдсан. Ялангуяa олон єнгийн lens ашиглаж бичсэн хэсэг, хятад хоолны газар чилли-г нvд хальтартал идэж байгаа зэрэг нь ойроос авсан зураглаачын ажил маш оновчтойг харуулад байна уу гэлтэй.

За олон зvйл нуршаад яaхав. Yзээд, Cэтгэгдэлээ ...

EnjoY, Минасан ! ! !

Geisha (1953)

Японд ирээд 2 жил болоод vзэж билээ, за бараг ойлгоогvй гэхэд болно. 1рт хуучны хэлийг ойлгоход хvндрэлтэй. 2рт, хар цагаан болохоор замын дундаас залхах талтай. Анх их л сонин кино шиг санагдаад єнгєрсєн дєє. Саяхан дахиж vзлээ, Geisha гэдэг номон (хэрэг болгож худaлдаж авч билээ, хэхэ. Гэйша байсан эмээгийн дурсамж маягаар бичигдсэн) дээрх амидрал тэр чигээрээ юмаа. 7 самvрай цаашлаад Aкира Kvрoсава гэдэг хvмvvст vзэхийг зєвлєе. Ер нь Саюyри-г бодвол хамаагvй бодит байдалд дєхєх байх.

_____

Bloody Sunday (2002)

Ирландын далбаа босоо yлбар шар, цагаан, ногоон гэсэн 3-н єнгєнєєс бvрддэг. Ирландын хvн ам протeстант шvтлэгтэн улбар шарууд, католик шvтлэгтэн ногоон-уудаас бvрдэх бєгєєд дунд нь байгаа цагаан нь тэдний эв нэгдлийг илэрхийлсэн байдаг. Гэтэл, хvн амын ихэнх болсон протeстантvvд, котоликуудын хооронд ялгаварлах vзэл (Протестантvvд бvхий л хар ажлыг католикуудаар хийлгэдэг, жижиг дунд vйлдвэр, компаниуд католикуудыг ажилд авдаггvй. Тєрийн байгууллагад ажиллана гэдэг нь католикуудад
мєрєєдєл байлаа. Сонгуульд нэр дэвшигчидийн тоонд п/к харьцаа 2:1 байх мэтээр ялгаварлаж байжээ) 60-аад оны сvvлээр туйлдаа хvрчээ. Яг энэ vеэр буюу 1968 онд Aмeрикт Мартин Льютер Кинг-ийн толгойлсон хар арьстнуудын хєдєлгєєний нєлєєнд Ирландийн хойд хэсгийн католикууд хvний эрхийн тєлєєх хєдєлгєєн гаргаж эхэлсэн байх юм.
Энэ мэтээр хєдєлгєєнvvд газар авч явсаар, 1972 оны 1-p сарын 30-ний єдєр (ням гариг) Дэрри тaунд католикийн хєдєлгєєнийг зэвсгийн хvчээр зогсоож (английн цэргvvд оролцон) , vvнд 14 хvн алуулсан тvvхтэй.
____
Киног нь таньд зєвлєж байна. Бас дажгvй шvv...

Barfly (1987)

Mickey Rourke-ийн "Barfly" (1987) гээд киног vзээрэй. Henry Chinaski-гийн дvр Mickey-гийн єєрийх нь дvр зураг байгаа. Жоохон хар талдаа кино.
(Кинонийх нь талаар товчхон: LA-ийн бaаруудад авъяаслаг яруу найрагч Henry Chinaski-гийн амьдрал єрнєнє. Тэр орой болгон архи уудаг. Нэг єдєр бааранд Wanda гээч архичин бvсгvйтэй танилцах бєгєєд ємнє нь найзалж байсан бvсгvйчvvдээс єєр, євєрмєц сэтгэгдэл тєрvvлж, яваандаа тэд бие биедээ хайртай болдог. Henry-гийн зохиолыг хулгайлж, тvvгээрээ саятан болсон Tully Sorenson гэгч бvсгvй Henry-д зохиолоо хэвлvvлэхийг зєвлєх бєгєєд, богинохоон хугацаанд Henry маань нэр хvндтэй, мєнгєтэй амьдарлыг биерээ туулж vздэг. Гэхдээ Henry болон Wanda-д, амьдарлын ганцхан зорилго бий бєгєєд тэр нь архи ууж єнгєрсєн азгvй амьдарлаа мартахад байдаг)
______

Улаан иштэй "марлборо" зуусан, дуу цєєнтэй, хааяa нэг амандаа бувтнаж ярьдаг Mickey маань яагаад ийм муухай царайтай болчихвоо. Fan-ууд нь тvvнийг архиа хаяад эргээд хуучний дvрvvдээ бvтээхийг нь хvлээж байв. Гэхдээ сvvлийн veд "Sin City" мэтхэн comic epic шиг юманд тоглоод, хаа нэгтээ clip-нд 'Bad Guy'-ийн (Муу хvн) дvр бvтээгээд явж байна.

80-аад оны дундуур Harley Davidson унасан Mickey яг л Marlon Brando, James Dean-ийн дараагын veд тооцогдож байлаа. "In Diner", "Rumblefish", "Barfly", "The Pope of Greenwich Village", "Angel Heart", "Year of the Dragon" , "9 1/2 Weeks" зэрэг киногоороо Hollywood-д єєрийн image-ээ бvрдvvлж чаджээ. Тиймээ тэр уeд тvvнд оргилсон авъяас, загвар ємсєгч эхнэр, алтадсан Rolls Royce гээд бvх зvйл байв.
"Гэхдээ би бvхнийг алдсан , Тиймээ vнэхээр гамшиг болсон" гэж хэлээд муухан инээж байсан ярилцлагыг би мартаж чаддаггуй юм. Надтай адил Mickey-гийн сая сая fan-ууд тэр interview-ийг санаж байгаа байх.
Тvvний нэр хvнд, мєнгє, тэр их авъяасыг ганцхан архи л булаасан гэдэгт би одоо болтол итгэдэггvй. Гэхдээ энэ бодит, болоод єнгєрсєн эмгэнэлт тvvх.

Bad Education (2005)

Cinema-д анх гарч эхлэхэд нь vзнэ дээ гэж бодсоор байгаад алдаад дараа нь DVD гээр гарч ирэхэд нь авч vзэж билээ... хvлээж хvлээж vзсэн, vнэн таалагдсан сvvлд нь cinema-д том screen дээр дахин vзсэн, єнгє будаг зураглал хєгжим гээд олон зvйлийг нь дахин мэдэрч чадсан тэгхэд...

Каннийн кино фестивал 2004 оны салхийг хагалах эрхэм хvндтэй vvргийг хvлээсэн "Bad Education" кино нь шашны сургуульд сурч байхдаа найзлан улмаар бие биендээ сэтгэл алдарсан 2 залуугын ээдрээтэй амьдралын тухай гардаг бєгєєд багад нь сургуулын багш нь нэгэнд нь дурласаны улмаас тэднийг салган, 16 жилийн дараа нэг нь нэр хvндтэй єсєж яваа кино найруулагч болсон байх бєгєєд тэр vед нь дахин анхны хайрттайгаа учирна, улмаар явсаар ээдрээ тайлагдаж тэр хайртай байсан залуу нь биш харин дvv нь байх бєгєєд ахынхаа нэрийг болон бичсэн зохиолыг нь ашиглан нэрд гарах гэсэн жvжигчин байсныг олж мэднэ. Хэдэн єгvvлбэрт багтаана гэвэл хэцvv, ээдрээтэй маш сонирхолтой уг кино зохиолыг бичсэн, найруулсан Pedro Almodavar нь уг кино хэсэгчилсэн байдлаар єєрийнхєє бодит амьдралд тvшиглэсэн гэдгээ зарлсан билээ. Уг киногоороо хvний амьдрал болон ах дvvсийн сэтгэл зvй, єшєє хорсол, ээдрээт хайр сэтгэл нь юунд хvргэдгийг харуулсан ба тухайн vеийн шашны сургалт сургуулийн бодит цочирдом vнэнийг гаргаж иржээ.

Єєрийн гэсэн хурц содон киногоороо дэлхийн кино урлагт Almodavar хэмээх урсгалыг гаргаж иртэлээ хєдєлмєрлєсєн уг найруулагч маань Гэй хvний хувьд энэ сэдвийг сонгон авч хvнд юм бодуулах даацтай уран бvтээлvvдийг олныг туурвисан бєгєєд дурдвал "All about my mother", "Talk to her", "Live flesh" "Tie me up tie me down"... гэх мэт.

"Bad Education" киноны гол дvрд одоо дэлхийн буюу World cinema урсгалын кинонуудад тоглон алдаршиж байгаа залуу жvжигчин Gael Garcia Bernal тоглон, straight жvжигчин залуу болон Drug Queen-ийн гэсэн эсрэг тэсрэг 2 дvрийг чадварлагаар гарган ирж oscar байтугай шагналыг ч авахаар зvйл хийсэн гэж хувьдаа бодож бна, Gael Garcia Bernal-г "Motorcycle diaries", "Amores Perros", "Y Tu Mama Tambien" (teenager-ийн дvрийг гоё гаргаж ирсэн бас л гоё киноны нэг дээ) зэрэг кинонуудаар нь сайн мэдэх байхаа...

Hair (1979)

Милош Форманы "Yс" гээд мюзикл бий. 1 vзээд ойлгогдохгvй л болов уу. Магадгvй 2, 3 vзвэл зах зухаас нь ойлгогдож эхлэх вий. Yйл явдал нь хэт замбараагvй (хиппинvvдийн амьдрал гэж угаасаа ч мeсси..) , гэхдээ vзэж дууссаны дараа хэтэрхий ойлгомжтой санагдах байх.

60-аад оны дундуур Бродвэйн театрvvдад тоглогдож байсан гэж байгаа. 70-аад оны эхээр найруулагч Жорж Лукас зохиолыг нь авч кино хийх гэж оролдож байсан боловч тэр vеэр нь "American Graffiti" -д дарагдаад , явсаар 1979 онд Милош авч найруулжээ.

Энэ удаад vйл явдлын хураангуйг бичихгvй єнгєрєєе. Таньд зєвлєж байна, заавал vзээрэй. Хэрвээ vзсэн хэн нэгэн байвал, надтай vсний тухай ярилцаж болно шvv.

Yс бидний эрх чєлєє гэж vv? гээд яриагаа эхэлье.

Master and Commander: The Far Side of the World

Алдарт зохиолч Patrick O’Brian-ы Aubrey-Maturin хэмээх 21 боть цуврал бий. Магадгvй эдгээр номууд Наполеоны (18-р зууны) vеийн далай тэнгис дээрхи дайн тулаануудыг хамгийн гайхалтайгаар дvрсэлсэн нь байх. Гэхдээ бидэн шиг хуурай газрын хvмvvст уншихад бага зэрэг бэрхшээлтэй юм билээ. Усан онгоцны эдлэл хэрэгсэлээс авхуулаад далайн салхины чиглэл гэх мэт зvйлсийн уншаад шууд ойлгоход тєвєгтэйн дээр толгойд дvрслэгдэж єгєхгvй нэлээд юм болно. Тэгвэл та бvхэнд эдгээр бэрхшээлгvйгээр O’Brian-ы тэрхvv бvтээлvvдийг мэдрэх боломжийг олгосон “Master and Commander: The Far Side of the World” хэмээх киног танилцуулж байна.



Хийсэн бvтээл бvрээрээ олон хvний амьдралыг єєрчилсєн чадварлаг найруулагч Peter Weir (Dead Poets Society, Truman Show, Mosquito Coast) энэхvv тvvхэн сэдэвт киногоо 2003 онд бvтээсэн юм. Кинонд хєлєг онгоцны ахмад Jack Aubrey (Russell Crowe) болон эмч Stephen Maturin (Paul Betany) хоёрын нєхєрлєл, тvvнд учирч буй сорилтуудыг тухайн vеийн дайн тулаанууд хийгээд хєлєг онгоцны багийг хэрхэн чадварлагаар удирдаж буйтай хамт параллелаар харуулсан байна. Тvvний дээр киноны cinematography нь бол truly exceptional гэж хэлж болно. Далайн шуурга, усан онгоцон дээрх тулаанууд, бvр цаашилбал жvжигчдийн хувцас, эдлэл хэрэгслvvдийг маш vнэмшилтэй бєгєєд танд яг л 18-р зууны уур амьсгалыг мэдрvvлнэ (18-р зууныг маш гайхамшигтайгаар дvрсэлсэн єєр нэгэн кино нь Кубрикийн “Barry Lyndon”, зав гарвал vзээрэй).

Эдгээрээс гадна киноны ерєнхий уур амьсгалыг бvрдvvлэхэд хєгжим маш чухал vvргийг гvйцэтгэжээ. Soundtrack list-г нь харвал ерєнхийдєє классик ба ардын дуунуудаас бvрдсэн байх агаад Yo-Yo Ma-гийн тоглосон Bach-ын Unaccompanied Cello Suite-ээс авхуулаад Моцартын Violin Concerto гээд сонголтууд нь танд таалагдана гэдэгт итгэлтай байна.

Киноны plot-ын хувьд бол Наполеоны байлдан дагуулалтын vед ахмад Aubrey-гийн удирдсан Английн Surprise болон Францын Acheron хєлєг онгоцнуудын Ємнєд Америйкийн ойролцоо хоёр далай дамжин (Атлантын ба Номхон далай) муур хулгана болон хєєцєлдєж буй тухай гарна. Хvчин чадлын хувьд илт давуу Acheron хєлєг онгоц Aubrey-д нэлээд хvнд цохилт єгєх боловч тэрээр єєрийн амбиц болон басхvv нэр тєрєє хамгаалахын тулд мєчєєгєє єгєлгvй тулалдана. Гэхдээ энэхvv байдал нь нєгєє талдаа хєлєг онгоцны эмч хийгээд тагнуул Maturin болон Aubrey хоёрын нєхєрлєлд нь томоохон сорилт болох бєгєєд ахмадад маань алдар нэр найз нөхөрлөл хоёрын алийг сонгох вэ гэсэн хэцvv даваа тулгарна.

Talk To Her

Таньдаг нєхєр маань саяхан асар уйтгартай кино vзээд унтангаа алдсан тухайгаа хуучлахаар нь тvvнийг нь vзэхээр шийдэв. Тэгтэл энэхvv Испани найруулагч Pedro Almodóvar-ынх хэмээх хаягтай "Talk To Her" кино эхэлсэн цагаасаа авхуулаад л дэлгэцийн ємнє намайг хvлж орхих нь тэр. Нууц символууд, тэдгээрийн тайллууд гээд асар их ухаан зарж хийсэн нь шууд мэдрэгдэх бєгєєд таныг аргагvй л Оскар байтугайг туухаар кино байна даа гээд дуу алдуулах вий (хэрвээ зєвхєн манай найз шиг унтчихаагvй тохиолдолд шvv дээ :P).



Киног бvхэлдээ ганцаардал буюу хvн хооронд хэдийгээр vгэн харилцаа байвч тэдгээр нь харилцагчдынхаа зvрх сэтгэлийг нь хєндєж чаддагvйг харуулах гэсэн мэт. Энэ нь нєгєє талаараа нийгмийн харилцаа гэдэг vнэхээр хvний єєрийнх нь зvрх сэтгэлийг даган явагдаж чаддаг уу аль эсвэл ердєє хэдхэн загварын дагуу болоод єнгєрдєг vv гэдгийг маш ухаалгаар гаргажээ.

Three Thumbs Up! Дэндvv оройтхоос нь ємнє Hable Con Ella!

Goodfellas

The Godfather II

Of Mice and Men (1939), (1992)

Нобелийн шагналт зохиолч Жон Штайнбeк (1902-1968)-ийн "Of Mice and Men" гээд хєєрхєн зохиол бий. Америкийн их уналтын vеийн фермерvvдийн амьдралыг єгvvлнэ.

"Бидэнд мєрєєдєл бий, хэзээ нэгэн цагт єєрийн гэсэн газартай болоод тэндээ жижигхээн байшин барьна" гэж 2 нєхєр ярилцана. Зохиолын гол дvр жижиг хочит Ленни vнэндээ асар том биетэй залуу, 2 хvний хоол иднэ, гэхдээ 5 хvний ажлыг хийдэг. Гол нь мань хvн сэтгэцийн гажигтай, зєєлєн даавуун эдлэлд хvрэх, барих онцгой дуртай. Барьсанаа чанга атгадаг нь асуудал vvсгэдэг гэх vv дээ. Хулгана барьж, илж тоглож байгаад тvvнийгээ алчихна. Гэхдээ тэр vхсэн гэж мэдэхгvй илээд л хєєрхийлєєд л... Жорж гуйж байж ємхийрсєн хулганыг хаяуулдаг.

Жоржийн дvр бас их сонин, Ленни-тэй багаасаа найзалж ирсэн, єєрийгєє найзынхаа ємнєєс хариуцлага хvлээх vvрэгтэйд тооцсон, хувьдаа газартай болоод найздаа туулай авч тэжээлгэнэ гэж мєрєєддєг нєхєр.

_____

Зохиолч маань єєрєє их сонин хvн л дээ. Калифорниад тєрсєн, Монтереид (Жижигхээн тосгон) ихэнх амьдралаа єнгєрvvлсэн гэж байгаа. 1920-26 оны хооронд Стэнфoрдын Их Сургуульд сурч байх vедээ ажилчдын дунд санамсаргvй орж vзээд, тэндээсээ зохиолынхоо дvрvvдийг харж эхэлжээ. За тэгээд сургуулиа тєгсєлгvй нєхдvvдийн дунд ороод Монтерeигooс зохиолуудaa бичсэн байгаа юм.

• Нэртэй зохиолууд нь гэвэл:

Of Mice and Men (1937)

The Grapes of Wrath (1941)

The Pearl (1947)

East of Eden (1952)

____

Киноны хувьд 2 хувилбартай, 1939, 1992 онуудад 2 удаа найруулагдсан. Єнгєт кинонд дуртай бол 92 оныхыг нь vзэхийг зєвлєе. Жон Малкович нэлээд сайн дvр гаргасан байгаа.

James Dean -ийн кинонууд

Ойрд бараг кино vзэх зав гарсангvй дээ. Амралт эхэлсэн биш ямар ч тєлєвлєгєєгvй єдєр хоног єнгєрєєгєєд ...Шинэ содон кино гэвэл зурагтаар гарсан Жэймс Дийнийн 2 кино байх шив. Ємнє нь "Rebel without a Cause"-ийг vзээд Жэймс-ийн фэн болоод байсан, энэ кинонуудыг зурагтаар vзээд бєєн баяр...
"East of Eden", 1955 (Урьд нь зохиолыг нь гvйлгээд харсан байсан. Кино нь гоё санагдсан) , "Giant",1956 -ийг vзлээ. "Giant"дээр туслах дvрд тоглосон байсан. Kино яaхав дээ мєртлєє мань хvний дvр нь vнэхээр дажгvй санагдсан шvv. За тэр millionaire болчоод гаргаж байгаа ааш нь , тэр хэсэг нь киноны оргил доо...

Roman Holiday (1953)

Нэр нь vл мэдэгдэг улсын гvнж Ann-ын Eвроп дахь аялал vргэлжилж байв. Ромд ирсэний дараа дээдсийн амьдралаасаа уйдсан гvнж нэгэн орой ордноос оргоно. Жирийн ард тvмний амьдрал, цонхоор сонстох дуулж хуурдсан баяр баясгалантай дуу хоолой тvvний сонирхлыг хєдєлгєж чаджээ...
___
Хєнгєхєєн кинонд дуртай хvмvvст таалагдах болов уу. Инээдмийн, хайр дурлалын сэдэвтэй классик кинонуудын 1. Бeльги гаралтай жужигчин Audrey Hepburn-ийг амeрикт таниулсан энэ дvрийг авах гэж Elizabeth Taylor-тай уралцахаас наашгvй юм болсон талаар ТВ-гээр эртээд vзсэн юм байна. Ер нь Холливуудад Audrey Hepburn, Elizabeth Taylor 2 л байсан vе дээ... За тэгээд vзнэ vv, байна уу єєрєє л шийд.

All the President's Men

“Keep diggin’”, энэ бол єнгєрсєн зууны хамгийн том сенсацуудын нэг Watergate scandal-ийн хэргийг олон нийтэд ил гаргаж ирсэн Bob Woodward, Carl Bernstein хоёрын мотто гэлтэй. Washington Post сонины сурвалжлагч энэ хоёр залуу аливаа дарамт шахалтаыг vл тоон, єєрсдийн цєхрєлтгvй эрэл хайгуул, сэтгvvл зvйн єндєр ур чадварынхаа ачаар магадгvй XX зууны хамгийн ач холбогдолтой сурвалжлагыг хийсэн юм. Нєгєє талаасаа урьд ємнє нь ямар ч сонины ямар ч нийтлэлийн хvрч байгаагvй єндєрлєгт хvрч, дэлхийн хамгийн нєлєє бvхий орон болох АНУ-ын ерєнхийлєгчийг огцрох шалтгаан нь болсон гэдэг утгаараа хамгийн амжилттайд ч тооцогдож болохоор. Юутай ч энэхvv тvvхэн чухал vйл явдлыг дэлгэцнээ буулгасан “All the President’s Men” хэмээх киног та бvхэнд vзэхийг зєвлєе.



Алдарт Robert Redford (Out of Africa, Last Castle), Dustin Hoffman (Kramer vs. Kramer, Rain Man) нарын хамтран тоглосон энэхvv тvvхэн кино Watergate-ийн хэрэг явдлын бодот vнэнийг олон нийтэд таниулахаас гадна ардчилсан нийгмийн 4 дэх засаглал гэгддэг хэвлэл мэдэллийн хэрэгслийн vvрэг ямар чухал болохыг харуулах гэсэн мэт. Шат бvрт шавар хаах бюрократууд, гишгvvр бvрт гэмээ хаацайлах зусарчид хэдийгээр хэмжээлшгvй их эрх мэдэлтэй мэт боловч Woodward, Bernstein хоёрын vгсийн ємнє хvчин мєхєсдєх нь гайхамшигтай (энэ нь єєрєє тєрийн жинхэнэ мєн чанарыг бидэнд таниулж буй мэт). Тэр ч утгаараа найруулагч Alan J. Pakula (To Kill a Mocking Bird, The Pelican Brief [зохиолоо гvйцээгvй мяа кино]) бичгийн машины дууг нь гаргахын тулд сумны тэсрэх чимэг ашигласан байна. Мєн dioptric lens ашиглаж зарим нэгэн хэсгvvдийн зургийг авсан нь хол ойр олон орон зай фокустай гарч vзэгчдэд дvрvvдийн хувьд харьцуулалт хийх боломжийг олгожээ.

“All the President’s Men”-ий бас нэгэн тэмдэглvvштэй зvйл нь Hollywood-ын бvтээл гэхэд болсон vйл явдлаас бараг ямар ч зєрєєгvйгээр хийгдсэн явдал юм. Кино бол vндсэндээ Woodstein-ы (хэхэхэ, эрхлэгч нь тэр хоёрыг хялбар vvднээс ингэж дууддаг) бичсэн “All the President’s Men” хэмээх номон дээр vндэслэж хийсэн юм. Тэр ч утгаараа бvр жижиг деталь бvрийг маш нямбай харуулахыг зорьжээ. Жишээ нь: Watergate-д нэвтэрсэн хvмvvсийг илрvvлсэн хамгаалалтын албаны ажилтан єєрийнхєє дvрд тоглосон, Kenneth Dahlberg-ын хєрш эмэгтэй нь барьцаалагдсан (энэ явдал vнэхээр болсон), Woodward-ын (Redford) Цагаан ордон руу залгасан дугаар гэх мэт...

Энд Watergate scandal-ын талаар єгvvлэх нь бараг илvvц мэт. Гэхдээ нэгэн сонирхолтой баримтыг дурьдалгvй єнгєрч болохгvй нь. Кинон дээр Bob Woodward-д хэрэг явдлын талаар нууц мэдээ дамжуулдаг “Deep Throat” хэмээх эрхэм 30 гаруй жилийн дараа єєрийгєє илчилсэн явдал байлаа. 70, 80-аад оныхны дунд нэн алдаршсан (pornographic кинонд энэхvv нэрийг ашигласан нь бvр их шуугиан тарьсан :P) энэхvv нууц эх сурвалж нь тухайн vедээ FBI-ын дээрээсээ хоёр дахь албан тушаалтай Mark Felt байсан юм. Woodward тvvний нэрийг єнгєрсєн хугацаанд хэнд ч хэлээгvй (бvр эхнэртээ ч) бєгєєд энэ нь тvvний ямар ч vед эх сурвалжаа хэлэх ёсгvй сэтгvvлчийн ёс зvй ямар єндєр тvвшинд буйг нь илтгэнэ.

Эцэст нь хэлэхэд “All the President’s Men”-ийг ганц кино урлагийнх нь талаас нь бишрээд єнгєрєх нь учир дутагдалтай мэт. Сэтгvvл зvйн талаарх хамгийн сайн бvтээл гэдэг утгаараа ил тод ардчилсан нийгмийг цогцлоох гэж чадан ядан буй бидэнд асар том сургамж болох учиртай. Єнєєдєр хэвлэл мэдээллийнхэнд ганц сонины нийтлэл бичээд ерєнхийлєгчєє огцруулчих хэмжээний эрх мэдэл бий билvv? Нєгєє талаасаа Монголд хєдєлшгvй нотлох баримт ашиглаад даацтайхан шиг биччихдэг сэтгvvлч бас хэд билээ? (it was a rhetorical question гэсэн, хахаха)



Эндээс WoodStein нийтлэлийн талаар илvv дэлгэрэнгvй мэдээлэл авч болно