Saturday, September 19, 2009

Би чамд хайртай: 20 жилийн дараа

Би чамд хайртай 2 гээд киног үзлээ. Хэд хэдэн зүйлд сэтгэл дундуур байлаа.
Орой 18 цагийн билетийг авах гээд 14 цагт очтол зөвхөн эхний эгнээний суудал байна гэж авдаг юм, -за дүүрч, нүүрдээ том дэлгэц тулгаж байгаад л үзлээ.

Юуны түрүүнд өмнөх ангийг нь эргээд саная, гол түлхүүр нь Үрлээ төрсөн өдрөөрөө би чамд хайртай гэж ангийнхандаа санаандгүй хэлсэн үгийг Дэлгэр үнэмшин хүлээж авснаар эхлэдэг. Мөн уг кино нь социйн үеийн элдэв уриа, лоозон багатай байхыг хичээсэн ба сурагчдийн үерхэл хайр дурлалын гурвалжинг харуулахыг зорьсон байдаг. Бас уг киноны найруулага, зохиол сайн болсон ба энэ нь үйл явдалууд илүү дутуу зүйл огт байхгүйгээс гадна хоорондоо логик дэс дараалал сайтай холбогддог, мөн ямар ч тайлбар байдаггүй, дуу дүрслэл үйл явдалаар "текстгүйгээр" тайлбарладаг.
Жишээ нь, Үрлээд сайн гэж хэлснийхээ дараа Дэлгэр гэрийнх нь гадаа зам дээр шохойгоор би чамд хайртай гэж бичдэг, Дэлгэр хичээлээсээ хөөгдөж гарч ирээд гадаа спортын талбайд сууж байхад нэг өвгөн ГАРАА гэсэн самбар босгодог, Гутлын үйлдвэрт ажлын гарааг эхлэж байхад Дэлгэр гаднаас нь хараад зогсож байдаг, хичээл дээрээ араг ясыг бүжиглүүлэхэд хүүхдүүд инээлдэж байхад Үрлээ уруулаа хаздаг, Дэлгэр аавынх нь оронд өвлийн өвгөн болоод Үрлээгийнд очдог гээд олныг тоочиж болно.
Мөн дүрүүдийн текстүүд, жижиг жижиг үйлдлүүд нь тухайн дүрүүдийг маш тодотгож өгдөг. Нөгөөх "алдарт" чи тэр үгээ Дэлгэртээ л хэл, Би бол өөр хүн шүү гэдэг үг бол ёсөөрөө Баярааг ямар хүн болохыг шууд л тодорхойлчихож байгаа. Мөн тэдний ангийнханыг нь болон Баяраагийн ирээдүйг Дэлгэрт бичсэн ганцханы захианы текстээр хэлчихдэг.
Товчхондоо өмнөх анги нь бол маш сайн бүтээл болсон гэхэд хэн ч маргахгүй бизээ.

Тэгвэл 2р анги нь баахан шүүмжлүүлэх болох нь, уучилаарай. Гэхдээ мөхөс би мэргэжлийн кино шүүмжлэгч биш, зүгээр үзэгч. Монголын кино урлаг сэргэж олон олон бүтээлүүд гарч байгаад баяртай байна. Би л хувьдаа энэ олон ТВ-ээр гарч байгаа уйлаан майлаантай солонгос сериалын оронд Эзэнгүй айл, Мөрөөдлийн хөлөг онгоц, Сарын нулимс шиг монгол сериал гардаг болоосой гэж боддог. Монголын залуусын тархи сэтгэхүй, ирээдүйг ТВ-үүд тодорхой хэмжээгээр алж байгаа байхгүй юу (Худлаа гэвэл АХА нэвтрүүлгийн оролцогчдийг харна уу), үндэсний үзэл болон монголоороо бахархах эдэр гэсэн зүйлийг яриад байна л даа.

2р ангийн зохиолоор бол Дэлгэр Үрлээтэй суугаагүй, Баяраа Үрлээ хоёулаа ганц бие. Дэлгэр харин Хөвсгөл очиж хүнтэй суусан ба нэг хүүтэй (Болд). Үрлээгийн хүүхэд нь охин (Ундрах). Дэлгэр нас барсан ба түүний хүү нь хотод ирснээр үйл явдал эхлэнэ.
Хотод дөнгөж буунгуутаа хамаг зүйлээ хулгайд алдана (Энэ нь цаашаа ямар ч үйл явдалтай холбоогүй, зүгээр л хулгайд алдчихсан. Хөдөөний баагий гэж харуулах гэсэн юм байлгүй л гэж ойлгосон). Түүний найз нь нэг л их марзан ч гэмээр, тэнэг ч гэмээр нөхөр байх (Өөскөө). Үлдсэн мөнгөөрөө Болд нэг утас авнаа (Аа харин энэ утас бол цаашид маш их хэрэг болно шүү. Учир нь Ундрахтай мессеж бичдэг юм байна лээ, кэкэ)
Өөскөөгийн марзан хошигнол бас ямар ч "агуулга, утга санаа" байхгүй зүгээр л "чимэг" юм уу эсвэл үзэгчдийг жоохон хөгжөөх гэсэн "маркетинг" ч юм шиг.
Киноны гол түлхүүр нь Дэлгэрийн Үрлээд бичиж байсан захиа гэж ойлгосон. Дэлгэр маш олон захиа бичсэн боловч Болдын авч яваагаас бусдыг нь хөвсгөл далай "уншсан" гэжуга. Захиаг аваачиж өгөхөөр хаягаар нь 40 мянгат ороод Ундралтай танилцана. Гэвч аймшигтай "боевик характертай" найз залуугаас нь (Эрдэнэбилэг) болоод өгч чадахгүй, улмаар өөрсдөө уншчихна. Ингээд Өөскөө "аавынхаа хариуг" Үрлээгийн охиноос ав (түүнийг өөртөө татаад дараа нь хая) гэж Болдыг ятгаснаар үйл явдал өрнөдөг. Надад бол оршил, өрнөл тэгээд цаашлаад тайлал, төгсгөл эдэр нь бол нэг сайн болоогүй санагдсан. Зохиол, найруулга эдэр дутуу дулимаг болсон гэж хэлмээр, харин киноны хийц, зураг авалт, жүжиглэлт эдэр бол дажгүй ээ, угаасаа драма шүү дээ.

Өмнөх ангиасаа нилээд зүйл дууриасан, эсвэл эргэн дурсаад байгаа ч юм уу. Тухайлбал Үрлээ гэрээсээ гараад уйлаад гүйхэд камер яг урд нь дагаад давхина, 40 мянгатын гадаа сонгуулийн сурталчилгаа болоод цагаан хоолой бариад нөгөө хүн орилж байгаа харагдана, харин Эрдэнэбилэг Ундралд "Чи наад үгээ тэр Болдод л хэл, би өөр хүн шүү" гэсэнгүй ээ. кэкэ

За за миний хувьд бол тааруухан зохиолтой байсан ч, харин хажуугийн суудал дээр сууж байсан хүмүүс гоё болсон байна гээд яриад байсанг, бас одоо хүртэл манай зарим найзууд үзэх гээд Өргөө, Тэнгис 2ууланд нь билет олдохгүй байгаа зэргээс харахад гадуур "хит" болж байгаа бололтой, сонин юм. "Сайн эцгийн нэрийг 3 худалдаж иднэ" ?! За мэдэхгүй мэдэхгүй, трэйлер нь лав шаал түүхий харагдсан. Угаасаа манай киночид трэйлер хийж чаддаггүйгээс хойш. 20 жилийн дараа хийсэн бусад кино, зохиолуудыг саная, Шадар гурван цэрэг 20 жилийн дараа? Өмнөхөөсөө бараг илүү гарна тээ? Ирония судьбы? Өнгөрсөн жил дахиад үргэжлүүлсэн, С. Безруков тоглосон, надад лав таалагдсан.

Өмнөх кинонуудаа цааш үргэлжлүүлцгээх үү?
Гэрлэж амжаагүй явна: Уурхай зах зээлийн үед яасан? Сүрэн (Батцэцэг) тэр хоёроос ямар хүүхэд гарсан?
Мартагдашгүй намар: Сарнай, Баярсайхан хоёр суусан уу? Ямар хүүхэд гарсан, Атрын 3-р аянд явуулах уу?
Орчин цагийн Энэ хүүхнүүд үү хувилбар хийх үү?

2 comments:

Pearle Deppsu said...

Сая Google Reader -ээ шалгаж яваад нүдэндээ итгэсэнгүй. Ямар блогт бичлэг орсон байна гэв ээ гээд л хэхэ.

Нөхдүүд энэ блогоо бүүр мартжээ гэтэл бас үгүй л юм байна

BorlaSQue said...

Ингээд Өөскөө "аавынхаа хариуг" Үрлээгийн охиноос ав (түүнийг өөртөө татаад дараа нь хая)gene shuuu kkk teguul mongoliiin kano hiideg humuuus ni hurtel so serialdaa uuschihaj balarsan yum odoo iinaaaa. huuli gargadag yum uu solongos TV tus bur 3 jild neg l savangiin duuri gargahiig zovshoorno gdg hahahaha